Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 1, Αρ. 1 (2002): Ιανουάριος - Μάρτιος 2002

Το παρόν άρθρο αποσκοπεί στην επισήμανση των προβλημάτων βιοσωματικής και ψυχικής υγείας των ατόμων που φροντίζουν συγγενή τους με νόσο Alzheimer και στον προσδιορισμό των παραγόντων που επηρεάζουν το stress των ανθρώπων αυτών. Αυτή καθεαυτή η φροντίδα του ασθενούς σε θέματα εξυπηρέτησης των αναγκών του και η αντιμετώπιση των διαταραχών συμπεριφοράς του δεν φαίνεται να επιδρούν αρνητικά στην υγεία των ατόμων που τον φροντίζουν, όταν μάλιστα προϋπάρχει μια ουσιαστική, θετική σχέση μεταξύ τους. Προβλήματα όμως υγείας δημιουρ- γούνται από την έλλειψη γενικότερου υποστηρικτικού δικτύου, ιδιαίτερης γνώσης και ικανότητας αντιμετώπισης των πολλαπλών προβλημάτων της νόσου, καθώς και η μη άριστη προηγούμενη σχέση μεταξύ ασθενούς και συμπαραστάτη.

Λέξεις κλειδιά: Αντιμετώπιση, προσδιορισμός παραγόντων, κοινωνική υποστήριξη, ικανότητα αντιμετώπισης

Αποδεδειγμένα, οι αλλεργικές παθήσεις, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το άσθμα και η ατοπική δερματίτιδα, εμφανίζουν τις τελευταίες δεκαετίες σημαντικότατη αύξηση του επιπολασμού τους στις «δυτικού» τύπου κοινωνίες. Μια πληθώρα παραγόντων έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση αυτή, συμπεριλαμ- βανομένης και της εξωοικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι κυριότεροι ρυπαντές είναι τα οξείδια του αζώτου, το όζον, τα εισπνεόμενα σωματίδια TSP, ΡΜ10, ΡΜ2ι5 κ.λπ., πτητικές οργανικές ουσίες και διάφορα μέταλλα. Για πολλούς από τους ρυπαντές αυτούς υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι μπορεί από μόνοι τους να προκαλέσουν φλεγμονή στο επιθήλιο των αεραγωγών, διευκολύνοντας την είσοδο των αλλεργιογόνων, αλλά παράλληλα ότι είναι ικανοί να έχουν και ανο- σορρυθμιστική δράση επάγοντας την παραγωγή της IgE. £πιπροσθέτως, έχει τεκμηριωθεί η τροποποίηση της ανοσογονικότητας των αλλεργιογόνων μετά την αλληλεπίδρασή τους με τους ρυπαντές. Παρά το γεγονός ότι οι γνώσεις μας στο συγκεκριμένο πεδίο έχουν αυξηθεί, είναι δύσκολο επί του παρόντος να υπάρξει οριστική τεκμηρίωση αιτιολογικής σχέσης μεταξύ αύξησης του επιπολασμού των αλλεργικών παθήσεων και εξωοικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και απαιτείται περαιτέρω μελέτη για την αποσαφήνιση της πολυπα- ραγοντικής αιτιολογίας της αλλεργικής νόσου.

Λέξεις κλειδιά: Αλλεργία, άσθμα, ρύπανση, ρυπαντές, περιβάλλον

Η αναγκαιότητα της συνεχούς Βελτίωσης της ποιότητας των προσφερομενων υπηρεσιών υγείας είναι επιβεβλημένη, μια και υπάρχουν διαπιστώσεις για τη μειωμένη ικανοποίηση των πολιτών. Οι διεθνείς διαμορφωμένες τάσεις κατατείνουν στη διαρκή εξέλιξη και βελτίωση των συστημάτων υγείας. Οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα κράτη-μέλη είναι να έχουν εγκαταστήσει αποτελεσματικούς μηχανισμούς, που εξασφαλίζουν την ποιότητα των παρεχο- μένων φροντίδων υγείας στα πλαίσια των συστημάτων τους, καθώς και συστήματα συστηματικής αξιολόγησης των προσφερομένων υπηρεσιών. Με το νέο νόμο περί βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του €ΙΥ (Ν. 2889/01 Φ€Κ 37/Α) προβλέπονται διατάξεις που δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα της βελτίωσης της ποιότητας, με αναδιάρθρωση και δημιουργία δομών που εξασφαλίζουν την επιτήρηση της κατάστασης υγείας, της προαγωγής της υγείας και της αξιολόγησης της ποιότητας και διαπίστευσης στις υπηρεσίες υγείας. Φυσικά, θα υπάρξουν προβλήματα κατά την εφαρμογή (επιφυλα- κτικότητα, καχυποψία). Με την παρούσα μελέτη παρουσιάζονται αυτά τα στοιχεία, γίνεται ανάλυσή τους και παρατίθενται προτάσεις για προσπάθειες προσπέλασης τυχόντων προβλημάτων κατά την εφαρμογή τους.

Λέξεις κλειδιά: Δημόσια υγεία, ποιότητα φροντίδας, αξιολόγηση, υπηρεσίες, σύστημα υγείας, πρότυπα υγείας

Η αντιμετώπιση του οξέως μετεγχειρητικού πόνου, ιδιαίτερα μετά από επεμβάσεις θωρακοτομής, οι οποίες θεωρούνται από τις πλέον επώδυνες, αποτελεί θέμα με ιδιαίτερο κλινικό και ερευνητικό ενδιαφέρον. Η παρούσα Βιβλιογραφική ανασκόπηση ανα- φέρεται στην εφαρμογή της προληπτικής αναλγησίας στις επεμβάσεις θωρακοτομής και παρουσιάζει τις σημαντικότερες μελέτες στο συγκεκριμένο πεδίο. Αρχικά, παρουσιάζεται το θεωρητικό μοντέλο της προληπτικής αναλγησίας, όπως διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τις εξελίξεις στη γνώση της παθο- φυσιολογίας του πόνου. Ακολούθως, αναλύονται οι μέθοδοι προληπτικής αναλγησίας που εφαρμόζονται στις επεμβάσεις θωρακοτομής, όπως ο επισκληρίδιος νευρικός αποκλεισμός, ο μεσοπλεύριος αποκλεισμός, ο ενδοϋπεζωκοτικός αποκλεισμός, ο παρασπονδυλικός αποκλεισμός και η προεγχειρητική χορήγηση οπι- οειδών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. £πί του παρόντος, οι μελέτες δείχνουν ότι η πολυπαραγοντική προληπτική αναλγησία φαίνεται να είναι η προτεινόμενη λύση στο πρόβλημα του οξέως μετεγχειρητικού πόνου μετά από θωρακοτομή.

Λέξεις κλειδιά: Προληπτική αναλγησία, θωρακοτομή, οξύς μετεγχειρητικός πόνος, πολυπαραγοντική αναλγησία

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ασθενείς με στεφανιαία νόσο έχουν μια υπερβολική αύξηση και μια καθυστερημένη μείωση της συγκέντρωσης των τρι- γλυκεριδίων του πλάσματος μεταγευματικά, σε αντίθεση με την ανταπόκριση των τριγλυκεριδίων του πλάσματος σε ένα λιπαρό γεύμα σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση. Υλικό-Μέθοδος Ένα λιπαρό γεύμα (83,5% λιπαρά, 1.604 kcal/2 m2 επιφάνειας σώματος) χορηγήθηκε σε 25 ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση (Υ) και σε 25 νορμοτασικά άτομα (Ν). Οι δύο κατηγορίες ατόμων διαχωρίστηκαν σε ομάδες, ώστε να έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, με βάση την ηλικία, το δείκτη μάζας σώματος, το λιπιδαιμικό προφίλ, τη γλυκόζη (σάκχαρο) νηστείας και τη συγκέντρωση ινσουλίνης και ένα δείκτη της αντίστασης στην ινσουλίνη (μοντέλου ομοιόστασης) (HOMA-IR). Τα δείγματα αίματος ελήφθησαν στις 0, 4, 6 και 8 ώρες μετά τη χορήγηση λιπαρού γεύματος. Οι μεταβλητές των λιπιδίων προσδιορίστηκαν σε όλα τα δείγματα. Η γλυκόζη του αίματος και τα επίπεδα ινσουλίνης μετρήθηκαν σε κατάσταση νηστείας. Αποτελέσματα Η ολική και η HDL-χοληστερόλη, οι apoA και apoB και ο HOMA-IR δεν διέφεραν σημαντικά, στις διάφορες αιμοληψίες, μεταξύ των ομάδων. Η συγκέντρωση των τριγλυκεριδίων του πλάσματος (mg/dL) αυξήθηκε σημαντικά μετά τη φόρτιση με λίπος στην ομάδα Υ (από 118±31 σε 284±137 σε 4 ώρες, 327±93 σε 6 ώρες και 285±71 σε 8 ώρες), συγκριτικά με την ομάδα Ν (από 105±29 σε 150±38 σε 4 ώρες, 146±42 σε 6 ώρες και 115±38 σε 8 ώρες), Ρ=0,001 <0,001 και <0,001, αντίστοιχα. Συμπεράσματα Οι ασθενείς με υπέρταση εμφανίζουν μια υπερβολική αύξηση και μια καθυστερημένη κάθαρση της συγκέντρωσης των τρι- γλυκεριδίων του πλάσματος μετά από φόρτιση με λιπαρό γεύμα.

Λέξεις κλειδιά: Υπέρταση, υπερτριγλυκεριδαιμία, μεταγευματική λιπαιμία

Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθούν οι απόψεις του νοσηλευτικού προσωπικού για τη σπου- δαιότητα της συμμετοχής των γονέων σε δύο είδη φροντίδας, τις θεραπευτικές-νοσηλευτικές και τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες του νοσηλευόμενου παιδιού τους. Υλικό-Μέθοδος Δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 160 μέλη νοσηλευτικού προσωπικού των δύο μεγάλων παιδιατρικών νοσοκομείων της Αθήνας. Για την εκπλήρωση του σκοπού της μελέτης σχεδιάστηκε ειδικό ερωτηματολόγιο, με ερωτήσεις που αφορούσαν τις θεραπευτικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες φροντίδας του παιδιού. Το ερωτηματολόγιο περιείχε κλίμακα με τις διαβαθμίσεις: «εξαιρετικά σημαντική», «πολύ σημαντική», «μέτρια σημαντική», «λίγο σημαντική» και «καθόλου σημαντική». Η επεξεργασία των στοιχείων έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS. Αποτελέσματα Το 79,2% θεωρεί εξαιρετικά και πολύ σημαντική τη συμμετοχή των γονέων στις θεραπευτικές-νοσηλευτικές δραστηριότητες. Για την εκπαίδευση, 94,3% του προσωπικού θεωρεί εξαιρετικά και πολύ σημαντική τη συμμετοχή των γονέων στην επικοινωνία με το γιατρό και το νοσηλευτή για τις ανάγκες φροντίδας του παιδιού στο σπίτι. Οι άνδρες θεωρούν σε μεγαλύτερο ποσοστό μη σημαντική τη συμμετοχή των γονέων σ’ αυτή τη δραστηριότητα (Ρ=0,024). Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία από το προσωπικό πιστεύουν ότι είναι πολύ σημαντικό για το παιδί οι γονείς του να παρακολουθούν σχετικά προγράμματα (Ρ=0,043). £πίσης, όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του νοσηλευτικού προσωπικού, τόσο πιο σημαντική για το παιδί θεωρείται η παραμονή των γονέων δίπλα του (Ρ=0,001). Συμπεράσματα Αν και η πλειονότητα του νοσηλευτικού προσωπικού εξέφρασε σαφή υποστήριξη για τη συμμετοχή των γονέων στις θεραπευτικές-νοσηλευτικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του νοσηλευόμενου παιδιού τους, εντούτοις υπάρχει ακόμη ένα ποσοστό που εκφράζει διαφορετικές απόψεις και πεποιθήσεις.

Λέξεις κλειδιά: Γονείς, νοσηλευόμενο παιδί, νοσηλευτής, απόψεις, θεραπευτικές, εκπαιδευτικές δραστηριότητες