Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 10, Αρ. 4 (2011): Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2011

Το προκάρδιο άλγος αποτελεί μία από τις συνηθέστερες αιτίες προσέλευσης ασθενών σε Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών. Παραδοσιακά, η διάγνωση των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων (ΟΣΣ) γίνεται με τον τυπικό στηθαγχικό πόνο, τη λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος και την αύξηση των καρδιακών ενζύμων, όπως είναι η Τροπονίνη-Ι και το ισοένζυμο της κρεατινικής κινάσης. Παρ' όλα αυτά, ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με ισχαιμία του μυοκαρδίου παραμένει αδιάγνωστος. Ο δείκτης «ischemia-modified albumin (IMA)» αυξάνει εντός ολίγων μόνο λεπτών σε ισχαιμία του μυοκαρδίου και παραμένει αυξημένος για 6 έως 12 ώρες. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανασκόπηση της Ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του IMA στην πρώιμη διάγνωση μυοκαρδιακής ισχαιμίας. Μεθοδολογία: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, περιελάμβανε αναζήτηση ανασκοπικών και κλινικών μελετών στις βάσεις δεδομένων PubMed, Medline, Scopus και Embase, με χρήση λέξεων-κλειδιών, όπως ischemia-modified albumin, μυοκαρδιακή ισχαιμία, οξέα στεφανιαία σύνδρομα, albumin cobalt-binding test. Συμπληρωματική βιβλιογραφία αναζητήθηκε και μέσω άλλων διαδικτυακών ηλεκτρονικών μηχανών αναζήτησης (Medscape, MedExplorer), όπως επίσης και μέσω βιβλιογραφικών παραπομπών των ήδη ανακτημένων άρθρων. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2008-Ιανουάριο 2009 και η έρευνα επαναλήφθηκε τον Σεπτέμβριο 2010-Δεκέμβριο 2010. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα των μελετών υποδεικνύουν, ότι ο IMA μπορεί να ανιχνεύσει την ύπαρξη ισχαιμίας ακόμα και σε απουσία μυοκαρδιακής νεκρώσεως. Δεδομένου ότι τα επίπεδα IMA επιστρέφουν στα φυσιολογικά όρια εντός 24 ωρών, ο εν λόγω δείκτης μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη διαστρωμάτωση κινδύνου ασθενών με ΟΣΣ. Εξαιτίας της υψηλής αρνητικής προγνωστικής του αξίας και της μεγάλης του ευαισθησίας στην ανίχνευση ΟΣΣ μπορεί να βοηθήσει στη διαλογή ασθενών με θωρακικό άλγος. Δυστυχώς, η υψηλή ευαισθησία του δείκτη IMA περιορίζεται από τη χαμηλή ειδικότητά του για το μυοκαρδιακό κύτταρο, καθ' ότι μια πιθανή αύξηση των τιμών μπορεί να οφείλεται και σε ισχαιμία άλλων ιστών. Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών για ασθενείς που δεν πάσχουν από ΟΣΣ. Συμπεράσματα: Η καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού δράσης του δείκτη IMA στα πρώιμα στάδια μυοκαρδιακής ισχαιμίας σε ασθενείς με ΟΣΣ θεωρείται ζωτικής σημασίας και έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη (διεθνής πολυκεντρική μελέτη IMAGINE) .

Καθώς το σημαντικότερο μέλημα του επαγγελματία υγείας είναι η ευημερία των θεραπευόμενων - εξυπηρετούμενών του, η λήψη ηθικών αποφάσεων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του επαγγελματισμού του. Σκοπός: Η παρούσα εργασία αποσκοπεί να καταδείξει το ρόλο της ηθικής κρίσης και της επονομαζόμενης «ηθικής φαντασίας» στα επαγγέλματα υγείας. Υλικό και μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε ανασκόπηση θεωρητικών και ερευνητικών πηγών, πρόσφατης και παλαιότερης βιβλιογραφίας, σχετικά με τα δεοντολογικά διλήμματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο επαγγελματίας υγείας και τους προτεινόμενους τρόπους διαχείρισης αυτών των διλημμάτων. Αποτελέσματα: Οι επαγγελματίες υγείας συχνά καλούνται να δράσουν μέσα σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από πολυπλοκότητα. Όπως δείχνει η βιβλιογραφική ανασκόπηση, οι ηθικές αποφάσεις των επαγγελματιών δεν διαμορφώνονται μόνο από τους κώδικες δεοντολογίας, αλλά και από άλλες συλλογικές πρακτικές, όπως η «κουλτούρα» της υπηρεσίας όπου εργάζονται και τα πολιτισμικά σχήματα για το ρόλο του επαγγελματία υγείας Η καταφυγή στη σχηματοποιημένη σκέψη μπορεί να απαλλάξει προσωρινά τον επαγγελματία από τους προβληματισμούς, αλλά μακροπρόθεσμα ενδέχεται να του στερήσει την αίσθηση ικανοποίησης από την εργασία και τη δυνατότητα για προφορά της βέλτιστης φροντίδας των εξυπηρετούμενών του. Η επιστράτευση της επονομαζόμενης «ηθικής φαντασίας», επιτρέπει στον επαγγελματία να προχωρήσει από την τυπική τήρηση των κανόνων στην ουσιαστική ηθική κρίση. Συμπεράσματα: Η λήψη ηθικών αποφάσεων προϋποθέτει όχι μόνο την καλή γνώση του κώδικα δεοντολογίας, αλλά και την ανάπτυξη μιας διευρυμένης συλλογιστικής πάνω στις ηθικές όψεις ενός ζητήματος (ηθική φαντασία), που θα επιτρέψει στους επαγγελματίες υγείας να υπερβούν τη σχηματοποιημένη σκέψη και να αναζητήσουν σφαιρικές λύσεις στα ηθικά διλήμματα .

Λέξεις κλειδιά: Ηθική ικανότητα, δεοντολογία, ηθικά διλήμματα, σχηματοποιημένη σκέψη, ηθική φαντασία

Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τη θρησκευτικότητα στο χώρο του νοσοκομείου. Υλικό και μέθοδος : Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε αναζήτηση ανασκοπικών και ερευνητικών μελετών, κυρίως στην ηλεκτρονική βάση «pubmed» που αναφέρονταν στη θρησκευτικότητας στο χώρο του νοσοκομείου. Αποτελέσματα : Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε ότι, ένας διοικητικός οργανισμός, όπως το Νοσοκομείο δεν διέπεται από μια και μοναδική κουλτούρα αλλά αντιθέτως από διαφορετικές κουλτούρες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους καθότι τα μέλη της υγειονομικής ομάδας έχουν το δικό τους υπόβαθρο. Το νοσοκομείο ως χώρος «ειδικής φροντίδας που όμως έχει ιδιαίτερη κουλτούρα» καλείται να διεκπεραιώσει τις σχέσεις μεταξύ περιβάλλοντος (οικογενειακού, κοινωνικού, επαγγελματικού), υγείας και ασθένειας. Η θρησκευτική πίστη ενισχύεται στο χώρο του νοσοκομείου, όπου επικρατούν όχι μόνον εικόνες αγίων αλλά και χριστιανικά παρεκκλήσια, ενώ οι πιστοί έχουν τη βαθύτερη ανάγκη να εκφραστούν μέσω της προσευχής. Η τάση του πιστού να επικαλείται μια ανώτερη δύναμη ιδιαίτερα σε δύσκολες καταστάσεις, όπως για την ανάρρωσή τους στο κλινικό περιβάλλον βρίσκεται ριζωμένη μέσα του και αποτελεί στοιχείο της ίδιας του της φύσης. Συμπεράσματα : Στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, η ιατρική επιστήμη έχει πάντα στην εφαρμογή της έναν μεγάλο παραστάτη: τη θρησκεία.

Λέξεις κλειδιά: Νοσοκομείο, κουλτούρα, θρησκευτική πίστη

Τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι καινούργιες μέθοδοι ανίχνευσης και οι καινούργιες θεραπείες του καρκίνου έχουν σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός των ασθενών που επιβιώνουν μετά το τέλος της θεραπείας. Αυτό έχει σαν συνέπεια ένα σημαντικό ποσοστό επαγγελματιών υγείας να ασχολείται με τους επιβιώσαντες. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να καταγραφούν οι ανάγκες των επιβιωσάντων ασθενών με καρκίνο μετά το τέλος της θεραπείας τους καθώς και ο ρόλος του νοσηλευτή στην αντιμετώπιση αυτών. Υλικό-Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική αναζήτηση δημοσιευμένων άρθρων στις βάσεις δεδομένων Pubmed, Scopus σχετικά με τη νοσηλευτική αντιμετώπιση των επιβιωσάντων ασθενών με καρκίνο μετά το τέλος της θεραπείας τους. Χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες λέξεις κλειδιά: survivorship, cancer, nurse, survivor, treatment καθώς και ο συνδυασμός αυτών. Αποτελέσματα: Οι νοσηλευτές υποστηρίζουν τους ασθενείς και τις οικογένειες τους στη δύσκολή μετάβαση από το τέλος της θεραπείας στην προηγούμενη ζωή τους, αναγνωρίζουν τις ανάγκες τους για πληροφόρηση, το είδος των πληροφοριών που χρειάζονται και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των μακροχρόνιων ανεπιθύμητων ενεργειών που βιώνουν μετά το τέλος της θεραπείας. Συμπεράσματα: Οι νοσηλευτές θα πρέπει να λάβουν υπόψιν ότι η επιβίωση είναι μια ξεχωριστή φάση της φροντίδας του ασθενούς η οποία περιλαμβάνει εκτίμηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας σε οργανικό και ψυχολογικό επίπεδο, συστάσεις για ανίχνευση νέων καρκίνων, για την πραγματοποίηση περιοδικών εξετάσεων, καθώς και δημιουργία εξατομικευμένου σχεδίου φροντίδα για κάθε ασθενή.

Λέξεις κλειδιά: Επιβίωση, καρκίνος, νοσηλευτής, επιβιώσαντας ασθενής, θεραπεία

Η παρακίνηση του ανθρώπινου δυναμικού και ειδικά του νοσηλευτικού προσωπικού είναι σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει τόσο την ικανοποίηση του προσωπικού, όσο και των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Σκοπός: Η παρουσίαση επιλεγμένων θεωριών παρακίνησης μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και η διαμόρφωση ενός πλαισίου ρεαλιστικών κινήτρων για την εφαρμογή τους στο νοσηλευτικό προσωπικό δημόσιου νοσοκομείου. Υλικό-Μέθοδος: Ανασκοπήθηκε η πρόσφατη Ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία, και συγκεκριμένα άρθρα που αναφέρονται στις θεωρίες παρακίνησης του προσωπικού σε νοσηλευτικά ιδρύματα (θεωρία ιεράρχησης αναγκών, θεωρία δύο παραγόντων, θεωρία κάλυψης επίκτητων αναγκών και θεωρία προσδοκιών), που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια στις βάσεις δεδομένων PubMed και ScienceDirect. Αποτελέσματα: Μπορούν να διαμορφωθούν μια σειρά από κίνητρα, τα οποία δεν αποτελούν από μόνα τους την λύση για την εργασιακή επίδοση και την αποτελεσματικότητα, η δε εφαρμογή τους μπορεί να είναι συνδυαστική ή να εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με το τμήμα του δημόσιου νοσοκομείου. Τα οικονομικά κίνητρα και τα αρνητικά κίνητρα είναι αυτά που σε σημαντικό βαθμό δεν μπορούν να εφαρμοσθούν από τη διοίκηση, οπότε κίνητρα που έχουν να κάνουν με την κατάρτιση, οργάνωση και συντονισμό ανθρώπινου δυναμικού, επικοινωνία και ισότιμη μεταχείριση είναι και τα περισσότερο ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα στο συγκεκριμένο εργασιακό χώρο. Συμπεράσματα: Τα κίνητρα που παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία δεν αποτελούν την πανάκεια για την εργασιακή επίδοση και αποτελεσματικότητα, όπως και δεν είναι μια πλήρη καταγραφή των εν δυνάμει κινήτρων. Η εφαρμογή των κινήτρων μπορεί να είναι συνδυαστική ή να εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με το τμήμα του δημόσιου νοσοκομείου που εφαρμόζονται, όπως και το προσωπικό που απασχολείται, δηλαδή, οι ιδιαιτερότητες σε γνώσεις, εμπειρία, δυνατότητες. Επίσης, οι εργασίες που χρειάζεται να εκτελέσει το προσωπικό και η πολιτική που επιθυμεί να εφαρμόσει η διοίκηση για το ανθρώπινο δυναμικό επηρεάζουν τα προσφερόμενα κίνητρα.

Λέξεις κλειδιά: Παρακίνηση, νοσηλευτικό προσωπικό, δημόσιο νοσοκομείο, θεωρία ιεράρχησης αναγκών, θεωρία δύο παραγόντων, θεωρία κάλυψης επίκτητων αναγκών και θεωρία προσδοκιών

Οι διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις σε ασθενείς με καρκίνο του λάρυγγα (χειρουργική αποκατάσταση, ακτινοθεραπεία κ.λπ.) μπορεί να έχουν επίδραση στις διάφορες διαστάσεις της ποιότητας ζωής τους. Σκοπός. Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση της επίδρασης του είδους της θεραπευτικής παρέμβασης στην ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο του λάρυγγα, συγκρίνοντας δύο ομάδες ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ολική λαρυγγεκτομή και σε άλλου είδους θεραπεία. Υλικό-Μέθοδος. Τον πληθυσμό της έρευνας αποτέλεσαν 128 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Οι 65 ασθενείς (50,8%), είχαν ολική λαρυγγεκτομή (ομάδα Α) και οι 63 ασθενείς (49,2%) μερική λαρυγγεκτομή ή άλλου είδους θεραπεία, όπως ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία με διατήρηση της φωνής (ομάδα Β). Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων δημογραφικών στοιχείων, κλινικών χαρακτηριστικών και του Ερωτηματολογίου Ποιότητας Ζωής (EORTC, QLQ-C30). Η στατιστική ανάλυση έγινε με το Στατιστικό Πακέτο SPSS15, για τις δοκιμασίες chi-square και Mann-Whitney U test. Αποτελέσματα: H σύγκριση μεταξύ των δύο ομάδων έδειξε ότι οι ασθενείς της ομάδας Α κατέγραψαν υψηλότερες τιμές σε όλες τις κλίμακες α) της λειτουργικότητας (p<0,05), β) των συμπτωμάτων (p<0,05) και γ) της οικονομικής επιβάρυνσης (p=0,001), σε σύγκριση με τους ασθενείς της ομάδας Β. Επίσης, οι ασθενείς της ομάδας Β ανέφεραν καλύτερη συνολική ποιότητα ζωής σε σύγκριση με την ομάδα Α (p=0,001). Συμπεράσματα. Oι διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις και οι μεταβολές που μπορούν να επιφέρουν σε συγκεκριμένες διαστάσεις της ζωής, όπως η διαταραχή του σωματικού ειδώλου και της φώνησης, έχουν επίδραση στην αναφερόμενη ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του λάρυγγα. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών των ασθενών φαίνεται να αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους επαγγελματίες υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Ποιότητα ζωής, καρκίνος του λάρυγγα, λαρυγγεκτομή

Η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές νόσους της εποχής μας και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο. Είναι πολυπαραγοντική νόσος, που οφείλεται σε βιολογικούς και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη στοιχείων και χαρακτηριστικών του άγχους και της κατάθλιψης σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας και ο βαθμός επιρροής τους από παράγοντες όπως η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση, το επάγγελμα και το επίπεδο μόρφωσης. Υλικό – Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης περιλάμβανε 62 επαγγελματίες ψυχικής υγείας (25 άνδρες και 37 γυναίκες), ηλικίας 39,4±8,4 έτη, νοσηλευτές (n=35), ιατρούς (n=12) και λοιπούς επαγγελματίες υγείας (n=15). Χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο DSSI/sAD των Bedford & Foulds. Πραγματοποιήθηκε πολυμεταβλητή ανάλυση διακύμανσης (MANOVA) και η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη χρήση του SPSS 16.0. Αποτελέσματα: Υψηλότερες βαθμολογίες άγχους και κατάθλιψης συγκέντρωσαν όσοι επισκέφθηκαν ειδικό ιατρό για τα συμπτώματά τους [t(60)=2,876, p=0,006] και όσοι ελάμβαναν ειδική φαρμακευτική αγωγή [t(60)=3,571, p=0,001]. Κατά την ανάλυση των δεδομένων φάνηκε στατιστικά σημαντική η επίδραση της ηλικίας [F(16,41)=2,83 p=0,004] και της οικογενειακής κατάστασης [F(16,41)=2,55 p=0,008] στις βαθμολογίες άγχους και κατάθλιψης. Οι έγγαμοι παρουσίασαν στατιστικά σημαντική ανησυχία (p=0,001), υψηλή ένταση (p=0,002) και αϋπνία (p=0,001). Οι άγαμοι φάνηκε να διατηρούν μεγαλύτερη ηρεμία (p=0,014), αλλά ωθούνται συχνότερα σε παραίτηση (p=0,001) και οι εργαζόμενοι ηλικίας 35-49 ετών να βιώνουν πιο έντονη θλίψη από τις λοιπές ηλικιακές ομάδες (p=0,003), εντονότερα συναισθήματα πανικού (p=0,018), έντασης (p=0,049) και κακή διάθεση (p=0,018). Συμπεράσματα: Η οικογενειακή κατάσταση ήταν ο σημαντικότερος ανεξάρτητος παράγοντας που επηρέασε στο δείγμα μας το άγχος και την κατάθλιψη, ενώ σε μεγάλο βαθμό η επίδραση της ηλικίας στα συμπτώματα αυτά επηρεάστηκε από την οικογενειακή κατάσταση. Τα παρόντα ευρήματα συζητούνται σε σχέση με τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην εργασία και στην ψυχική υγεία των εργαζομένων.

Λέξεις κλειδιά: Άγχος, κατάθλιψη, ψυχική υγεία, επαγγελματίες ψυχικής υγείας