Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 12, Αρ. 4 (2013): Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013

Η σωστή τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών, αποτελούσε και αποτελεί, ένα από τα βασικά σημεία όλων των προγραμμάτων πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η παρουσίαση των κατευθυντήριων οδηγιών για την υγιεινή των χεριών από τους νοσηλευτές. Υλικό-Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν βιβλιογραφικές αναφορές από βάσεις δεδομένων όπως Medline, PubMed, ΚΕΕΛΠΝΟ, καθώς και άρθρα περιοδικών κυρίως της τελευταίας τριετίας. Λέξεις ευρετηριασμού ήταν η πρόληψη λοιμώξεων, η υγιεινή των χεριών, τα αντισηπτικά, οι κατευθυντήριες οδηγίες. Αποτελέσματα: Πολυάριθμες είναι οι μελέτες που αποδεικνύουν τον κεντρικό ρόλο της υγιεινής των χεριών των εργαζομένων στη μετάδοση των μικροοργανισμών μέσα στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Το πλύσιμο των χεριών αποτελεί μια διαδικασία, η οποία δεν πρέπει να παραλείπεται, ούτε να αντικαθίσταται από τη χρήση αντισηπτικών. Η επαγγελματική ιδιότητα, ο χώρος εργασίας, η έλλειψη προσωπικού σε συνδυασμό με το μεγάλο αριθμό ασθενών που νοσηλεύονται φαίνεται να είναι οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη συμμόρφωση με την υγιεινή των χεριών. Το προσωπικό που εργάζεται στο νοσοκομείο και ειδικά με ασθενείς υψηλού κινδύνου (ΜΕΘ, χειρουργείο) δεν θα πρέπει να φορά ψεύτικα - τεχνητά νύχια, βερνίκι στα νύχια, κοσμήματα – δακτυλίδια καθώς και δεν θα πρέπει να έχει φλεγμονή ή μόλυνση στα χέρια. Συμπεράσματα: Το πλύσιμο των χεριών πρέπει να εφαρμόζεται πριν και μετά από κάθε επαφή με τον ασθενή. Απαιτείται η τήρηση των κατευθυντήριων οδηγιών από όλους τους νοσηλευτές, ώστε η πρόληψη και ο έλεγχος των νοσοκομειακών λοιμώξεων να είναι εφικτά.

Λέξεις κλειδιά: Πρόληψη λοιμώξεων, υγιεινή των χεριών, αντισηπτικά, κατευθυντήριες οδηγίες

Τα νεογνά και ειδικά τα πρόωρα, που απαιτούν φροντίδα σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας, αποτελούν μία εξαιρετικά ευάλωτη ομάδα πληθυσμού με αυξημένο κίνδυνο για νοσοκομειακές λοιμώξεις. Τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας στην Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών. Σκοπός: Η ανάδειξη της σοβαρότητας των νοσοκομειακών λοιμώξεων για τα νοσηλευόμενα νεογνά και η αποτύπωση των παραγόντων κινδύνου που επηρεάζουν την ανάπτυξή τους. Υλικό-Μέθοδος: Αναζητήθηκαν μελέτες δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά κατά την περίοδο 2004-2013. Ως κύριο εργαλείο ανάκλησης βιβλιογραφίας χρησιμοποιήθηκε το διαδίκτυο. Συγκεκριμένα οι διαδικτυακοί τόποι βάσεων δεδομένων και βιβλιοθηκών: PubMed, Cinahl και Google scholar με λέξεις ευρετηρίου: «πρόληψη νοσοκομειακών λοιμώξεων», «έλεγχος λοιμώξεων», «νεογνική φροντίδα», «νοσηλευτική φροντίδα προώρων», «νοσοκομειακές λοιμώξεις νεογνών», «μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών». Εφαρμόστηκε η μεθοδολογία θεματικής ανάλυσης περιεχομένου, που προβλέπει προσεκτική ανάγνωση του υλικού και καταγραφή των επαναλαμβανόμενων παραγόντων κινδύνου στη Μονάδα Προώρων Νεογνών. Αποτελέσματα: Όλοι οι ερευνητές συμφωνούν ότι οι νοσοκομειακές λοιμώξεις των νοσηλευομένων νεογνών είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης εγγενών και εξωγενών παραγόντων κινδύνου. Οι εγγενείς παράγοντες που προδιαθέτουν για λοίμωξη είναι η ανωριμότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, των φραγμών του δέρματος και των βλεννογόνων. Επιπλέον, πολλαπλοί εξωγενείς παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη λοίμωξης, όπως χαμηλό βάρος γέννησης, υποκείμενα νοσήματα, ευρέος φάσματος αντιβιοτικά, παρατεταμένη νοσηλείας, επεμβατικές τεχνικές, παρεντερική διατροφή, αριθμητική ανεπάρκεια προσωπικού, καθώς και κακή συμμόρφωση επαγγελματιών υγείας με την υγιεινή των χεριών. Τα τελευταία χρόνια, η χρήση πρωτοκόλλων και κατευθυντήριων οδηγιών για κάθε παρέμβαση στα νεογνά έχει μειώσει θεαματικά τη συχνότητα εμφάνισης των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Συμπεράσματα: Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν σοβαρή απειλή για τον πληθυσμό των Μονάδων Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών. Η επιτήρηση των λοιμώξεων και η χρήση πρωτοκόλλων θα συμβάλλουν στον έλεγχο και στην πρόληψη τους.

Λέξεις κλειδιά: Νοσοκομειακές λοιμώξεις, Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, παράγοντες κινδύνου, πρόωρο

H κατάθλιψη αποτελεί ψυχική ασθένεια που εμποδίζει την ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί φυσιολογικά. Η δομική συγκρότηση της καταθλιπτικής διαταραχής επιβάλλει την κατανομή των επιμέρους συμπτωμάτων στις εξής πέντε βασικές διαστάσεις: α) συναισθηματική/βιωματική, β) συμπεριφορική, γ) σωματική, δ) γνωστική, και ε) λειτουργική. Πιθανά, η κατάθλιψη προκαλείται από έναν συνδυασμό γενετικών, βιολογικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων. Οι κύριες θεραπευτικές επιλογές είναι η λήψη αντικαταθλιπτικής αγωγής και η ψυχοθεραπεία. Δεδομένου ότι, η κατάθλιψη αποτελεί ιάσιμη νόσο, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι επιτακτική ανάγκη.

Λέξεις κλειδιά: Κατάθλιψη- διάγνωση και θεραπεία κατάθλιψης

Οι ηλικιωμένοι αποτελούν σήμερα ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και τα καταθλιπτικά συμπτώματα που εμφανίζουν απαιτούν την εξειδικευμένη παρέμβαση των επαγγελματιών υγείας. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας ήταν η μελέτη του φαινομένου της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας των ηλικιωμένων και η σχέση του με την ποιότητα ζωής τους έτσι, όπως αυτή εκτιμάται από την εκτέλεση των δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής, την αντιλαμβανόμενη ικανοποίηση ζωής και τις δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου. Υλικό και μέθοδος: Τον μελετώμενο πληθυσμό αποτέλεσαν 107 ηλικιωμένα άτομα, 62 άνδρες και 45 γυναίκες, που ζούσαν στην κοινότητα και ήταν μέλη των Κέντρων Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) και των Λεσχών Φιλίας της ευρύτερης περιοχής της Αττικής. Συμπλήρωσαν το Ερωτηματολόγιο της Καταθλιπτικής Συμπτωματολογίας, την Κλίμακα Ικανοποίησης Ζωής, την Κλίμακα Ικανοποίησης από την απόδοση στις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής και την Κλίμακα Δραστηριοτήτων Ελεύθερου Χρόνου. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε με το SPSS-v.20 και συγκεκριμένα με τη μέθοδο της συσχέτισης. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει μια στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου ικανοποίησης ζωής των ηλικιωμένων του δείγματος και της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Επίσης, έδειξαν μια στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση μεταξύ της ικανότητας επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων και της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Δεν φάνηκε στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της ικανότητας διαχείρισης του σπιτιού και της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Από τους τομείς που αφορούσαν στον ελεύθερο χρόνο, μόνο οι δραστηριότητες που χαλάρωναν το άτομο, οι κοινωνικές δραστηριότητες και οι προσωπικές ενασχολήσεις συνδέονταν αρνητικά με την καταθλιπτική συμπτωματολογία και όχι οι σωματικές δραστηριότητες, γεγονός που ενίσχυσε και τα προηγούμενα αποτελέσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση σπιτιού. Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με ηλικιωμένα άτομα με καταθλιπτική συμπτωματολογία, θα πρέπει στις παρεμβάσεις τους να ενθαρρύνουν σε πρώτη φάση τις δραστηριότητες που δίνουν ικανοποίηση ζωής και στη συνέχεια να επικεντρώνουν το πρόγραμμα τους στην ενίσχυση του ατόμου για εκτέλεση των κοινωνικών δραστηριοτήτων του, των δραστηριοτήτων χαλάρωσης και των προσωπικών ενασχολήσεων.

Λέξεις κλειδιά: Κατάθλιψη, λειτουργικότητα, ικανοποίηση ζωής, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου, ηλικιωμένοι

Ο καρκίνος και ειδικότερα ο καρκίνος πνεύμονα, ο οποίος αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου παγκοσμίως, αποτελεί μείζον πρόβλημα υγείας για τις ανεπτυγμένες χώρες. Εκτός από τα αμιγώς σωματικά προβλήματα, υψηλός είναι και ο επιπολασμός της ψυχολογικής νοσηρότητας. Σκοπός: Η διερεύνηση του επιπολασμού δύο βασικών ψυχικών διαταραχών, του άγχους και της κατάθλιψης σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα. Υλικό-Μέθοδος: Εκατόν είκοσι οκτώ ασθενείς (128) επαρχιακού νοσοκομείου συμπλήρωσαν ανώνυμα τη «Νοσοκομειακή Κλίμακα Άγχους και Κατάθλιψης» (Hospital Anxiety and Depression Scale-HADS). Έγινε περιγραφική και επαγωγική στατιστική ανάλυση με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 17.0. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε σε p<0,05. Αποτελέσματα: Το 55,5% του δείγματος ήταν άνδρες. Ποσοστό < 10 % των ασθενών είχε παρουσιάσει πολύ σοβαρές επιπλοκές. H εκτίμηση της συχνότητας της κατάθλιψης ήταν 18%, ενώ του άγχους 10% επί του δείγματος. Στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν ανάμεσα στην κατάθλιψη και το φύλο (p=0,035) και τις επιπλοκές του πεπτικού συστήματος και του άγχους (p=0,002). Συμπεράσματα: Οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Το φύλο και οι επιπλοκές από το πεπτικό σύστημα φαίνονται να σχετίζονται με τις ψυχολογικές διαταραχές.

Λέξεις κλειδιά: Καρκίνος πνεύμονα, κατάθλιψη, άγχος, επιπλοκές

Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, περίπου 35.000 άτομα εισάγονται στα νοσοκομεία λόγω κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων και περίπου 1.600 από αυτά πεθαίνουν. Η κύρια αιτία κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης στην Ελλάδα είναι τα τροχαία ατυχήματα και αποτελούν αιτία θανάτου στις νέες ηλικίες, ιδίως από 19 έως 25 ετών. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων και η διαχείρισή τους στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γ.Ν. Σπάρτης. Υλικό-Μέθοδος: Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε με συλλογή στοιχείων από τα αρχεία του νοσοκομείου και από τα βιβλία καταγραφής συμβάντων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γ.Ν. Σπάρτης. Χρησιμοποιήθηκε ειδικά σχεδιασμένο έντυπο καταγραφής, το οποίο περιελάμβανε τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών, τον τρόπο προσέλευσης στο νοσοκομείο, την κλινική τους εικόνα, το είδος και τη βαρύτητα της κάκωσης, τις πιθανές συνοδές κακώσεις, τις διαγνωστικές εξετάσεις, τη θεραπεία και την έκβαση καθώς και στοιχεία που σχετίζονται με τον τρόπο πρόκλησης της κάκωσης και τα αίτια αυτής. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με τη χρήση παραμετρικών ελέγχων και οι στατιστικές αναλύσεις με το πρόγραμμα IBM SPSS Statistics 20. Αποτελέσματα:Συμπεριλήφθησαν 1785 περιπτώσεις ενηλίκων με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που προσήλθαν στο Τμήμα Επειγόντων κατά τη χρονική περίοδο 2005-2010. Η αιτία πρόκλησης κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων στους ενήλικες επηρεάζεται από το φύλο (p<0.001), την εθνικότητα (p<0.001) και τον τόπο διαμονής(p<0.001). Επιπλέον, η αιτία πρόκλησης ΚΕΚ επηρεάζεται και από την εθνικότητα (p<0,001). Η κύρια αιτία ΚΕΚ για τους Έλληνες ήταν η πτώση ενώ για τους αλλοδαπούς ο ξυλοδαρμός. Σε όλους τους Δήμους του νομού Λακωνίας κύρια αιτία πρόκλησης ΚΕΚ ήταν το τροχαίο ατύχημα, εκτός από τους δημότες Ευρώτα και Σπάρτης για τους οποίους η κύρια αιτία είναι η πτώση. Η έκβαση επηρεάζεται επίσης από τον τρόπο άφιξης στο ΓΝ Σπάρτης (p<0.001) και από την αιτία πρόκλησης (p<0,001). Συμπεράσματα: Η μελέτη ανέδειξε την έκταση του κοινωνικού αυτού προβλήματος σε τοπικό επίπεδο καθώς και το τεράστιο πρόβλημα καταγραφής των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων, διαπιστώνοντας ελλείψεις στην συμπλήρωση στοιχείων και ποικιλομορφία στους τρόπους τήρησης των δεδομένων.

Λέξεις κλειδιά: Κρανιοεγκεφαλική κάκωση, αντιμετώπιση, επιδημιολογία, ατυχήματα