Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 13, Αρ. 4 (2014): Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2014

Το στρες στο χώρο εργασίας επηρεάζει την σωματική και ψυχική ευεξία των επαγγελματιών υγείας, μειώνοντας την απόδοση και επηρεάζοντας αρνητικά τη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωή τους. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η διερεύνηση των αιτιών εμφάνισης επαγγελματικού στρες καθώς και η επίδραση του στην επαγγελματική και προσωπική ζωή των επαγγελματιών υγείας. Μεθοδολογία: Διεξήχθη βιβλιογραφική ανασκόπηση δημοσιευμένων άρθρων από τις βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων Medline, Pub Med, Google Scholar, για την περίοδο 1985-2010, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά: “health professionals”, “stress”,anxiety, “working environment”, “working conditions”, “effects of stress on mental health.” Συνολικά ανασκοπήθηκαν 205 μελέτες και 48 από αυτές χρησιμοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη μελέτη. Αποτελέσματα: Την τελευταία 15-ετία, παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών αγχωδών διαταραχών στους χώρους εργασίας των επαγγελματιών υγείας (Νοσοκομεία, ιδιωτικές κλινικές), κυρίως σε νοσηλευτικό προσωπικό και ειδικευόμενους ιατρούς. Εξαιτίας τέτοιων γεγονότων, οι επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των επαγγελματιών υγείας είναι εξαιρετικά αυξανόμενες. Αυτοί ήταν και οι βασικοί παράγοντες, εξαιτίας των οποίων, οι εργαζόμενοι εμφανίζονταν απρόθυμοι να εργαστούν ή σε πολλές περιπτώσεις σκέφτονταν ακόμη και να εγκαταλείψουν το επάγγελμά τους. Συμπεράσματα: Το περιβάλλον εργασίας σε συνδυασμό με άλλους στρεσσογόνους παράγοντες στην ζωή των επαγγελματιών υγείας συντελεί στην πυροδότηση του άγχους. Οι διοικήσεις των χώρων υγείας (νοσοκομεία, κλινικές κτλ.), οι επαγγελματίες υγείας, καλούνται να αποκτήσουν τις γνώσεις για την αναγνώρισή του άγχους στους χώρους εργασίας, ώστε να αναπτύξουν τις πολιτικές για την πρόληψη και την αντιμετώπισή του.

Λέξεις κλειδιά: Eπαγγελματίες υγείας, άγχος, εργασιακό περιβάλλον, συνθήκες εργασίας, στρες, επιδράσεις του στρες στην ψυχική υγεία

Τα αισθήματα αμφιθυμίας, μελαγχολίας, απελπισίας και φόβου είναι συνηθισμένες ψυχολογικές αντιδράσεις και καταστάσεις πριν από μια χειρουργική επέμβαση. Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η σφαιρική παρουσίαση του προεγχειρητικού άγχους καθώς και η ανάλυση της αποτελεσματικότητας των σχετικών νοσηλευτικών και ψυχολογικών παρεμβάσεων. Επιμέρους στόχος ήταν η ανάδειξη του ρόλου του νοσηλευτή στην αντιμετώπιση του προεγχειρητικού άγχους. Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση σε Ελληνικές και διεθνείς βάσεις δεδομένων (ΙΑΤΡΟΤΕΚ, PubMed, CINAHL) με στρατηγική αναζήτησης τον συνδυασμό των ακόλουθων λέξεων ευρετηριασμού: προεγχειρητικό άγχος, νοσηλευτική, ψυχολογική στήριξη. Εντοπίστηκαν 123 άρθρα (γενικά άρθρα, κλινικές μελέτες, ανασκοπήσεις, και μετα-αναλύσεις) και μετά από διορθώσεις για διπλές αναφορές, το τελικό υλικό της μελέτης αποτέλεσαν 38 επιλεγμένα άρθρα, δημοσιευμένα κατά την τελευταία δεκαετία. Αποτελέσματα: Πολλές μελέτες αναδεικνύουν τη χρησιμότητα της προεγχειρητικής προετοιμασίας μέσω εξειδικευμένης πληροφόρησης και παρεμβάσεων κοινωνικής υποστήριξης σε σχέση με την προσαρμογή στο χειρουργείο. Επίσης, έχει προταθεί η χρήση μεθόδων και στρατηγικών αντιμετώπισης που ενεργοποιούν το άτομο για να μειώσει το άγχος και να χειριστεί τις ψυχοπιεστικές διαστάσεις του επικείμενου χειρουργείου. Τέλος, έχουν εφαρμοσθεί με επιτυχία διάφορες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις και άλλες εξειδικευμένες τεχνικές διαχείρισης της κρίσης ως μέτρα αντιμετώπισης τόσο του προεγχειρητικού άγχους, αλλά και του στρες της νόσου. Συμπεράσματα: Η προεγχειρητική κλινική φροντίδα πρέπει να περιλαμβάνει τη συστηματική επεξεργασία του προεγχειρητικού άγχους μέσω εξειδικευμένων πληροφοριών. Ωστόσο, συμπεριφορικές ή γνωστικές παρεμβάσεις που διευκολύνουν τον αυτοέλεγχο φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικές και να έχουν σημαντική επίδραση στην μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς. Η σχετική κατάρτιση και εκπαίδευση των νοσηλευτών πρέπει να είναι επαρκής και μέρος της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης τους.

Λέξεις κλειδιά: Προεγχειρητικό άγχος, νοσηλευτική, ψυχολογική στήριξη

Η καρδιά είναι μια μυώδης ισχυρή αντλία που συσπάται ρυθμικά και εξωθεί το αίμα, προς τη κυκλοφορία. Οι παθήσεις που επηρεάζουν την καλή λειτουργία της είναι οι παθήσεις του μυοκαρδίου και οι μυοκαρδιοπάθειες, Επίσης, οι πιο συχνοί τύποι μυοκαρδιοπάθειας είναι η υπερτροφική και η διατατική ή αλλιώς συμφορητική μυοκαρδιοπάθεια. Οι ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια χρήζουν συνεχούς παρακολούθησης και χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής. Οι ασθενείς που δεν θα έχουν σημάδια βελτίωσης παρά τη φαρμακευτική αγωγή και η κατάσταση τους επιβαρυνθεί, θα χρειαστεί να υποβληθούν σε καρδιακή μεταμόσχευση. Η πρόγνωση της διατατικής μυοκαρδιοπάθειας ήταν ιδιαίτερα δυσμενής, ενώ σήμερα, αυξάνει το ποσοστό επιβίωσης όταν η διάγνωση της νόσου είναι έγκυρη. Τεράστια πρόοδος έχει σημειωθεί πρόσφατα και στον προσδιορισμό των γενετικών αιτιών για κάθε μυοκαρδιοπάθεια.

Λέξεις κλειδιά: Διατατική μυοκαρδιοπάθεια, κλινικές εκδηλώσεις, θεραπεία, καρδιακή μεταμόσχευση

Οι αλλεργικές παθήσεις έχουν αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν οι αιτίες για αυτή τη ραγδαία αύξηση, όμως οι ειδικοί εξετάζουν τη συμβολή πολλών παραγόντων όπως η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα κυρίως στις αστικές περιοχές, οι γενετικοί παράγοντες και τα κατοικίδια ζώα. Εξετάζεται επίσης ο βαθμός επιρροής της υγρασίας και της θερμοκρασίας καθώς και οι επικρατούσες συνθήκες στην οικία και την εργασία όσο αφορά τη πρόκληση αλλεργιών αλλά και γενικότερων επίκτητων βλαβών στον επιπεφυκότα από μικρόβια, μύκητες, ακάρεα. Αφού εντοπιστούν οι παράγοντες που προκαλούν αλλεργίες η άλλες βλάβες στον επιπεφυκότα περνάμε στο στάδιο της αντιμετώπισης, οπότε ανιχνεύουμε και δίνουμε έμφαση στην καλύτερη δυνατή πρόληψη αρχικά που είναι συνήθως η απομάκρυνση των βλαπτικών παραγόντων και η αλλαγή των συνθηκών που τους προκαλούν, αλλά και με την φαρμακευτική αντιμετώπιση προσπαθούμε για την αποκατάσταση των προκαλουμένων βλαβών.

Λέξεις κλειδιά: Επιπεφυκότας, οφθαλμός, περιβάλλον, αλλεργικές παθήσεις, κλιματική αλλαγή

Στη χώρα μας έχουν γίνει πολλές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να εισαχθούν νόμοι που οδηγούν στην εισαγωγή της έννοιας της ποιότητας στον τομέα των δημόσιων νοσοκομείων. Η εφαρμογή των συστημάτων ποιότητας στην υγεία συμβάλλει στη βελτίωσή της, ενώ η αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών είναι ένα βασικό εργαλείο για τη διαχείριση της ποιότητας. Σκοπός: Σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν να περιγράψει τα οφέλη που μπορούν να αποκτηθούν από δημόσιο φορέα υγείας όταν εφαρμόζεται ένα μοντέλο ποιότητας. Υλικό και μέθοδοι: Η παρούσα μελέτη εστιάζει στην εφαρμογή του προτύπου ISO 9001:2008 στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας κατά την περίοδο 2010-2012. Τα αποτελέσματα και τα οφέλη από την εφαρμογή της καταγράφονται από τη μέτρηση της ικανοποίησης των συγγενών των ασθενών. Χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Family Satisfaction with Care in the Intensive Care Unit (FS-ICU 24) και μελετήθηκαν ποιοτικοί δείκτες αναφοράς. Πληθυσμός της μελέτης ήταν το σύνολο των συγγενών των ασθενών που νοσηλεύτηκαν στη Μονάδα κατά τα έτη 2010-2012. Έγινε περιγραφική στατιστική ανάλυση. Αποτελέσματα: Οι δείκτες ποιότητας βελτιώθηκαν σημαντικά μετά την εφαρμογή ISO με τον δείκτη SMR να μειώνεται από το 58% το 2007 στο 35% to 2012 και να είναι πλέον ένας από τους χαμηλότερους στην Ελλάδα και κάτω από την Ευρωπαϊκής μέση τιμή των ΜΕΘ. Ποσοστό > 80% των συγγενών απάντησαν ότι η νοσηλευτική και η Ιατρική φροντίδα ήταν «πάρα πολύ καλή» και πάνω από το 10% ότι ήταν «πολύ καλή». Η συνολική ικανοποίηση των μελών της οικογένειας υπερέβη το 90%. Η ιατρική και η νοσηλευτική φροντίδα αξιολογήθηκαν ιδιαίτερα θετικά από τα μέλη της οικογένειας (πολύ θετική γνώμη εξέφρασε άνω του 90% των ερωτηθέντων), ενώ η ικανοποίηση από τις νοσηλευτικές υπηρεσίες, προσεγγίζει το 100 %. Συμπέρασμα: Η εφαρμογή των συστημάτων ποιότητας σε οργανισμούς υγείας δεν είναι εύκολη και έχει πολλές διαστάσεις. Ωστόσο, προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, βελτιώνει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των παρόχων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και ουσιαστικά συμβάλλει στη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Ποιότητα, ικανοποίηση συγγενών, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης, νοσηλευτική φροντίδα