Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 16, Αρ. 4 (2017): Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2017

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο στις γυναίκες μετά τον καρκίνο του μαστού. Η συχνότητα της νόσου στα προηγμένα κράτη είναι 6-10/100.000 γυναίκες και η πλειονότητα των γυναικών που προσβάλλονται είναι 40-50 χρόνων. Διεθνείς επιδημιολογικές μελέτες έχουν συσχετίσει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με παράγοντες κινδύνου όπως η ηλικία πρώτης σεξουαλικής επαφής, το κάπνισμα, η πολυτοκία, το οικογενειακό ιστορικό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Οι παράγοντες αυτοί έχουν συσχετισθεί με την σεξουαλική συμπεριφορά χωρίς να αποτελούν ανεξάρτητους επιδημιολογικούς παράγοντες πρόκλησης κακοήθειας. Από το 1974,που για πρώτη φορά επιστημονικές μελέτες απέδειξαν ότι οι ιοί HPV(Human Papilloma Virus) αποτελούν σεξουαλικά μεταδιδόμενους παράγοντες που σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ,πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η HPV λοίμωξη είναι πρόδρομη λοίμωξη για άνω των 95% των καρκινικών του τραχήλου της μήτρας. Η λοίμωξη από HPV αποτελεί τον μοναδικό ανεξάρτητο παράγοντα πρόκλησης κακοήθειας. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ελέγχεται στο γενικό πληθυσμό με μια ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδο πληθυσμιακού ελέγχου(screening), το τεστ Παπανικολάου (pap test),τα οποίο έχει συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της θνησιμότητας από τη νόσο. Χρειάζεται μεγαλύτερη ενημέρωση των γυναικών για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ώστε να υπάρχει η κατάλληλη πρόληψη και αντιμετώπιση. Η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας δεν είναι μόνο ατομική ευθύνη και δεν αφορά μόνο τους γιατρούς αλλά θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα δίκτυο υπηρεσιών πρόληψης μέσα στο εθνικό σύστημα υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Καρκίνος, τράχηλος της μήτρας, ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), τεστ Παπανικολάου

Με την έλευση της κρίσης υπήρξαν κλιμακωτές συνέπειες τόσο στην υγεία των πολιτών, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του επιπέδου υγείας του γενικού πληθυσμού, όσο και στο ίδιο το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Επιδημιολογικές αναλύσεις των τελευταίων ετών αναφέρουν αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας του ελληνικού πληθυσμού. Τα ποσοστά ανεργίας, που αυξάνονται με γεωμετρικό ρυθμό, συντελούν στην αύξηση των ανασφαλίστων, γεγονός που προκαλεί την επιβάρυνση των δημοσίων μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας, λόγω της οικονομικής αδυναμίας των πολιτών να στραφούν σε ιδιωτικούς φορείς υγείας. Στα πλαίσια της περιστολής των δημοσίων δαπανών ανεστάλησαν οι προσλήψεις για την κάλυψη νέων και κενών, λόγω συνταξιοδότησης, θέσεων με αποτέλεσμα την καταπόνηση του εναπομείναντα προσωπικού των μονάδων υγείας. Ενόψει της κρίσης και με στόχο την αναδιάρθρωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) συστάθηκαν μεταρρυθμιστικές αλλαγές, αρχή των οποίων αποτέλεσε η δημιουργία του νέου ασφαλιστικού φορέα Ε.Ο.Π.Υ.Υ (Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας) το 2011 και η εφαρμογή νέων πολιτικών στην τιμολόγηση των φαρμάκων και των υπηρεσιών υγείας. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης στο εσωτερικό του υγειονομικού πλαισίου επιτάσσει την οικονομική εξυγίανση και αναδιάρθρωση του Ε.Σ.Υ. μέσα από εφαρμογή στρατηγικού προγραμματισμού των αναγκών, συστημάτων ελέγχου και αξιολόγησης των εισροών και των εκροών και πολιτικές συγκράτησης των πολιτών κατά της κατάχρησης προϊόντων και υπηρεσιών υγείας. Παρά τις υφιστάμενες αρνητικές επιπτώσεις της χρηματο-πιστωτικής κρίσης στην υγεία και την υγειονομική περίθαλψη, η ίδια οικονομική κρίση δύναται να αποτελέσει το εφαλτήριο για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που θα ενδυναμώσουν ποιοτικά το ΕΣΥ και τη Δημόσια Υγεία.

Λέξεις κλειδιά: Υγεία, Εθνικό Σύστημα Υγείας, πολιτική υγείας, οικονομική κρίση, Ελλάδα

Εισαγωγή: Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τόσο στην εφηβεία όσο και μακροπρόθεσμα, καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος οι συνθήκες αυτές να γίνουν χρόνιες ασθένειες κατά την ενηλικίωση, με πολυάριθμες επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία και με συνέπειες στη νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Σκοπός: Η διερεύνηση των επιπέδων του Δείκτη Μάζας Σώματος (Δ.Μ.Σ.), ως μέτρου παχυσαρκίας, καθώς και των παραγόντων που σχετίζονται με αυτόν σε μαθητές λυκείου του δήμου Σαλαμίνας.
Υλικό και μέθοδος: Η παρούσα μελέτη είχε προοπτικό χαρακτήρα και διενεργήθηκε σε τυχαίο δείγμα 123 μαθητών των 3 γενικών λυκείων του δήμου Σαλαμίνας. Στους μαθητές που συμμετείχαν διανεμήθηκε ερωτηματολόγιο που αφορούσε δημογραφικά και σωματομετρικά χαρακτηριστικά καθώς και τις διατροφικές συνήθειες τους. Εφαρμόστηκε η πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση για την ανάλυση των παραγόντων που σχετίζονται με το Δ.Μ.Σ. και για την επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο STATA.
Αποτελέσματα: Το δείγμα αποτελείτο από 61 (49,6%) αγόρια και 62 (50,4%) κορίτσια ηλικίας από 15,1 έως 18,7 ετών (διάμεση ηλικία 16,4 έτη). Ο μέσος Δ.Μ.Σ. ήταν 22,8 μονάδες για τα αγόρια και 21,6 μονάδες για τα κορίτσια. Από τα αγόρια μόνο 1 (1,7%) άτομο ήταν παχύσαρκο (Δ.Μ.Σ.>30) ενώ 10 (16,7%) ήταν υπέρβαρα (Δ.Μ.Σ. 25-30). Στα κορίτσια δεν παρατηρήθηκε παχύσαρκο άτομο ενώ 8 (13,3 %) ήταν υπέρβαρα. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι τα κορίτσια έχουν κατά μέσο όρο χαμηλότερο Δ.Μ.Σ. από τα αγόρια (p=0,005), ενώ οι μεγαλύτεροι μαθητές είχαν μεγαλύτερο Δ.Μ.Σ. κατά μέσο όρο από τους μικρότερους (p=0,038). Μαθητές με αλλαγή βάρους τον τελευταίο χρόνο (p=0,011), απόπειρα δίαιτας τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους (p<0,001) καθώς και αυτοί που δήλωσαν μεγαλύτερη όρεξη για κατανάλωση φαγητού (p=0,013) είχαν μεγαλύτερο μέσο Δ.Μ.Σ. Επιπλέον μαθητές που γεννήθηκαν στην Αθήνα είχαν μεγαλύτερο Δ.Μ.Σ. (p=0,020) ενώ η συχνή κατανάλωση μικρής ποσότητας τροφής σχετιζόταν με μικρότερο μέσο Δ.Μ.Σ. (p=0,013).
Συμπεράσματα: Η παχυσαρκία στους εφήβους αποτελεί μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας στις μέρες μας πλήττοντας την ποιότητα ζωής, την υγεία των νέων αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Κρίνεται αναγκαίο να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας στους εφήβους μαθητές με στόχο την ενημέρωση και αλλαγή απόψεων και στάσεων των μαθητών απέναντι στην υγιεινή διατροφή και γενικότερα τον υγιεινό τρόπο ζωής.

Λέξεις κλειδιά: Επιδημιολογική μελέτη, Ελλάδα, μαθητές Λυκείου, εφηβεία, Δείκτης Μάζας σώματος (Δ.Μ.Σ.), παχυσαρκία

Εισαγωγή: Η επαγγελματική εξουθένωση και η κατάθλιψη παρατηρούνται συχνά σε κοινωνικά επαγγέλματα και σε επαγγέλματα υγείας. Σε ότι αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό έρευνες δείχνουν ότι αυξάνεται ο κίνδυνος να επηρεαστεί η σωματική και ψυχική τους υγεία από την επαγγελματική εξουθένωση και κατάθλιψη. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της επαγγελματικής εξουθένωσης και της κατάθλιψης στο νοσηλευτικό προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου Υλικό- μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν οι 150 νοσηλευτές/τριες του Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου. Το νοσηλευτικό προσωπικό κλήθηκε να συμπληρώσει ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από το ερωτηματολόγιο ΜΒΙ (Maslach Burnout Inventory) για την εκτίμηση της επαγγελματικής εξουθένωσης και το PHQ-9 (Patient Health Questionnaire -9) για την εκτίμηση της κατάθλιψης. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS. 24. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε μέτριο προς υψηλό επίπεδο για τις τρεις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης στο νοσηλευτικό προσωπικό. Πολλοί παράγοντες δημογραφικοί- ατομικοί και εργασιακοί, σχετίζονται θετικά και να επηρεάζουν την εμφάνιση επαγγελματικής εξουθένωσης και της κατάθλιψης στο νοσηλευτικό προσωπικό Και οι τρεις συνιστώσες της επαγγελματικής εξουθένωσης βρέθηκαν να σχετίζονται με την «ηλικία». Η αποπροσωποποίηση ήταν στατιστικά σημαντική με το «μισθό» (p=0,037) και με τις «συνθήκες εργασίας» (p=0,019), ενώ τα προσωπικά επιτεύγματα με το «φύλο» (p=0,05) και την «εκπαίδευση» (p=0,016). 83 νοσηλευτές/τριες (80,6%) εμφάνισαν κατάθλιψη με την ήπια μορφή αυτής να ξεχωρίζει (39,8%). Ισχυρή θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της κατάθλιψης και της συναισθηματικής εξάντλησης με r=0,7 και sig=0,01. Συμπεράσματα: Η έγκαιρη αναγνώριση και εντοπισμός των παραγόντων που επηρεάζουν την εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης και κατάθλιψης, κρίνεται απαραίτητη, όπου μέσα από παρέμβαση των διοικούντων στη μονάδα υγείας, και με κατάλληλα μέτρα πρόληψης θα αποτραπούν οι επιπτώσεις στην υγεία των νοσηλευτών.

Λέξεις κλειδιά: Επαγγελματική εξουθένωση, κατάθλιψη, νοσηλευτικό προσωπικό, ΜΒΙ Questionnaire, PHQ-9 Questionnaire.

Εισαγωγή: Η Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα της αντίληψης των συναισθημάτων και βιωμάτων του άλλου ατόμου και η δεξιότητα επικοινωνίας αυτής της συναισθηματικής αντιληπτικότητας στο άλλο άτομο. Η καλλιέργεια της έννοιας αυτής στους φοιτητές της Νοσηλευτικής και άλλων Επαγγελμάτων Υγείας είναι αναγκαία. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η συστηματική ανασκόπηση ερευνητικών μελετών οι οποίες εξετάζουν τα επίπεδα Ενσυναίσθησης των Προπτυχιακών φοιτητών της Νοσηλευτικής και άλλων Επαγγελμάτων Υγείας. Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων MEDLINE και CINAHL και στη μηχανή αναζήτησης GOOGLE SCHOLAR. Βασική προϋπόθεση για την εισαγωγή ήταν μόνο πρωτογενείς μελέτες των οποίων το δείγμα ήταν φοιτητές Νοσηλευτικής ή άλλων Επαγγελμάτων Υγείας και η δημοσίευση να ήταν στην Αγγλική ή την Ελληνική γλώσσα, με χρονικό περιορισμό τα έτη 2008-2017. Αποτελέσματα: Από την ανασκόπηση προέκυψαν 17 άρθρα, τα οποία ικανοποιούσαν τα κριτήρια ένταξης. Τα αποτελέσματα των μελετών ταξινομήθηκαν σε 3 βασικές κατηγορίες, ήτοι α) Επίπεδα Ενσυναίσθησης των φοιτητών νοσηλευτικής (n=7 ), β) Συγκριτικές μελέτες για τα Eπίπεδα Ενσυναίσθησης μεταξύ των φοιτητών της Νοσηλευτικής & άλλων Επαγγελμάτων Υγείας (n= 6) και γ) Εκπαιδευτικά προγράμματα για την Βελτίωση & Ενίσχυση της Ενσυναίσθησης (n= 4 ). Τα αποτελέσματα είναι αρκετά αντιφατικά με ορισμένες μελέτες να δείχνουν ψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης, άλλες να δείχνουν μείωση των επιπέδων με την εξέλιξη των σπουδών και ειδικότερα σε σχέση με την κλινική άσκηση, ενώ η σύγκριση μεταξύ των διαφόρων επιστημών υγείας φαίνεται να μην έχει μεγάλες διαφορές. Σε σχέση με τα εκπαιδευτικά προγράμματα μερικά είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της ενσυναίσθησης και μερικά όχι. Συμπεράσματα: Η Ενσυναίσθηση παραμένει ένα πολυδιάστατο φαινόμενο, γι’ αυτό και ανάλογη θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση ειδικότερα όσον αφορά την εκπαίδευση, είτε στα πλαίσια του όλου εκπαιδευτικού προγράμματος θεωρητικού και κλινικού, είτε με την μορφή προγραμμάτων ενίσχυσης και βελτίωσης.

Λέξεις κλειδιά: Ενσυναίσθηση, Φοιτητές Νοσηλευτικής, Φοιτητές επαγγελμάτων υγείας, εκπαίδευση