Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 18, Αρ. 2 (2019): Απρίλιος - Ιούνιος 2019

Ιστορικά, η οικονομική κρίση που πλήττει μια χώρα έχει ως συνέπεια την αύξηση των κοινωνικών της προβλημάτων. Η αρνητική επίδραση της οικονομικής κρίσης σε κομβικούς κοινωνικούς τομείς όπως είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία και η κοινωνική ειρήνη εν γένει, φέρνει ως συνέπεια τη μείωση της σωματικής και της ψυχικής υγείας καθώς επίσης και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Από την άλλη, αυξάνει την νοσηρότητα και τη θνησιμότητα. Έρευνες σε πολλές χώρες του κόσμου που βίωσαν και βιώνουν τις συνέπειες της κοινωνικοοικονομικής κρίσεως αναδεικνύουν καθολικά τα αρνητικά αποτελέσματα που προκαλούν στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η φτωχοποίηση, η ανεργία και το αίσθημα της ανασφάλειας βρίσκονται στον πυρήνα των συνεπειών, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την υγεία και δη την ψυχική υγεία των πολιτών τους. Το 2010, λόγω των μεγάλων οικονομικών ελλειμμάτων και των χρεών της, η Ελλάδα ζητά επισήμως την οικονομική στήριξή της από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ). Αποτέλεσμα αυτού, οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές και περικοπές στα δημόσια έξοδα. Μειώσεις μισθών, απολύσεις, μειώσεις θέσεων εργασίας και χρηματοδοτήσεων, δημιουργούν άμεσα μια νέα πραγματικότητα. Η χώρα οδηγείται σε βαθιά κρίση ετών με συνέπειες παρόμοιες των χωρών που έχουν πληγεί διαχρονικά από κοινωνικοοικονομική κρίση

Λέξεις κλειδιά: Ψυχική υγεία, κοινωνικοοικονομική κρίση, Ελλάδα, οικονομική κρίση, ανεργία

Εισαγωγή: Ο εμβολιασμός έναντι του HPV αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προληπτικές παρεμβάσεις για την καταπολέμηση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στη χώρα μας διατίθενται το διδύναμο (HPV2) και το τετραδύναμο (HPV4) εμβόλιο έναντι του HPV το οποίο απευθύνεται στις έφηβες και νεαρές γυναίκες. Σκοπός: H καταγραφή των στάσεων των γυναικών επαγγελματιών υγείας σχετικά τον εμβολιασμό έναντι του HPV. Υλικό και Μέθοδος: Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε, το ερωτηματολόγιο του ερευνητικού προγράμματος «Λυσιστράτη», του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κατά το χρονικό διάστημα Μάρτιος - Απρίλιος 2016 σε γυναίκες επαγγελματίες υγείας του Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας. Αποτελέσματα: Το 59,4% των γυναικών γνώριζε για την ύπαρξη του εμβολίου με το 57,4% να δείχνει δεκτικό στη χορήγηση. Οι κυριότεροι λόγοι άρνησης του εμβολιασμού ήταν η δυσπιστία, ο φόβος και η απουσία ενημέρωσης. Οι γυναίκες που επισκέπτονταν το γυναικολόγο περισσότερες από 3 φορές το χρόνο είχαν πραγματοποιήσει στο σύνολο τους το τεστ Παπ, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους σε σχέση με όσες δεν τον είχαν επισκεφτεί καμία φορά, (χ2=11,858, p=0,008). Συμπεράσματα: Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης προβληματίζουν σχετικά με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται ή ενεργούν οι επαγγελματίες υγείας σχετικά με την πρόληψη από τον ιό HPV. Η μη αποδοχή και η ανεπαρκής γνώση των ωφελειών του εμβολίου αποτελούν αρνητικά ερεθίσματα στην αποδοχή του από το γενικό πληθυσμό.

Λέξεις κλειδιά: Υπερβαρική οξυγονοθεραπεία, άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου, ποιότητα ζωής, κλινική μελέτη

Εισαγωγή: Η Άσηπτη Νέκρωση Κεφαλής Μηριαίου (ΑΝΚΜ), είναι μια παθολογική κατάσταση όπου η παροχή αίματος προς τη μηριαία κεφαλή ανεπαρκεί χωρίς όμως να έχει προηγηθεί τραυματισμός. Η θεραπεία της ΑΝΚΜ έγκειται σε επεμβατικές (αποσυμπίεση του πυρήνα, μόσχευμα οστού και οστεοτομία) και μη επεμβατικές μεθόδους (ηλεκτρική διέγερση, μαγνητικά πεδία, φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο - ΥΒΟ). Σκοπός: Η αξιολόγηση της επίδρασης της θεραπείας με ΥΒΟ στην Ποιότητα Ζωής των ασθενών που πάσχουν από ΑΝΚΜ, όταν αυτή χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη διεθνώς αποδεκτή μη χειρουργική θεραπεία. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε προοπτική μελέτη παρατήρησης με μία ομάδα παρέμβασης, που διήρκησε 3,5 έτη. Διενεργήθηκε σε 73 ασθενείς που παραπέμφθηκαν από ειδικό ορθοπαιδικό για ΥΒΟ, με ΑΝΚΜ σταδίου Ι ή ΙΙ σύμφωνα με την κλίμακα Steinberg. Οι ασθενείς αξιολόγησαν την Ποιότητα Ζωής σχετιζόμενη με την Υγεία τους (HR-QoL) συμπληρώνοντας το Ερωτηματολόγιο για την Υγεία EuroQol-5D-5L (EQ) και την οπτική αναλογική κλίμακα πόνου (VAS) πριν την έναρξη ΘΥΒΟ, μετά την Α’ φάση (20 ΥΒΟ) και μετά τη Β’ φάση (επιπλέον 20 ΥΒΟ). Αποτελέσματα: Κατά την ένταξη, την Α’ φάση και τη Β’ φάση, η μέση τιμή στο ερωτηματολόγιο για την Υγεία (EQ) ήταν 58,01, 65,07 και 77,36 αντίστοιχα ενώ η αξιολόγηση του πόνου (VAS) ήταν 5,4 (+/-ΤΑ:1,9), 4,8 (+/-ΤΑ:1,8) και 2,7 (+/-ΤΑ:2,02), γεγονός που δηλώνει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Συμπεράσματα: Η ΥΒΟ επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών με ΑΝΚΜ. Ο πόνος και η ποιότητα των συνήθων δραστηριοτήτων του ασθενούς σχετίζονται με τη χρήση ΥΒΟ. Μεγαλύτερες μελέτες απαιτούνται για πιο ενδελεχή αξιολόγηση.

Λέξεις κλειδιά: Υπερβαρική οξυγονοθεραπεία, άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου, ποιότητα ζωής, κλινική μελέτη

Εισαγωγή: Συστήματα ηλεκτρονικής μορφής εφαρμόζονται όλο και περισσότερο στον κλινικό χώρο αφού βελτιώνουν την ποιότητα της περίθαλψης. Έχει αναγνωριστεί πως η έντυπη νοσηλευτική τεκμηρίωση υστερεί σαν μέθοδος, και επομένως η μετάβαση στην Ηλεκτρονική Νοσηλευτική Τεκμηρίωση (ΗΝΤ) πρέπει να υποστηριχθεί από όλους τους αρμόδιους φορείς. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν η διερεύνηση των στάσεων και απόψεων των νοσηλευτών για την ένταξη της ΗΝΤ στον κλινικό χώρο καθώς και των φοιτητών νοσηλευτικής σχετικά με την ένταξη της ΗΝΤ στον εκπαιδευτικό χώρο. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση τον Νοέμβριο του 2017 στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων MEDLINE και CINAHL. Κριτήρια επιλογής των μελετών ήταν τα εξής: α)πρωτογενείς ποσοτικές και ποιοτικές μελέτες β) σε νοσηλευτές και φοιτητές νοσηλευτικής γ) οι οποίες διερεύνησαν στάσεις και απόψεις σχετικά με την ΗΝΤ δ) ήταν δημοσιευμένες στην Αγγλική γλώσσα ε) με χρονικό διάστημα δημοσίευσης από το 2000 μέχρι και το 2017. Αποτελέσματα: Προέκυψαν 14 μελέτες οι οποίες ταξινομήθηκαν σε δύο βασικές κατηγορίες, α) στάσεις και απόψεις των νοσηλευτών για την ΗΝΤ στον κλινικό χώρο (n=8 ), β) στάσεις και απόψεις των νοσηλευτών και φοιτητών της νοσηλευτικής για την ένταξη της στο προπτυχιακό πρόγραμμα της νοσηλευτικής (n= 6). Οι περισσότερες μελέτες συμφωνούν πως οι στάσεις και οι απόψεις των νοσηλευτών είναι θετικές για την εφαρμογή της ΗΝΤ στο κλινικό χώρο. Επίσης, θετικές στάσεις και απόψεις εκφράζουν όλες οι μελέτες για την ένταξη προπτυχιακών προγραμμάτων ΗΝΤ στον εκπαιδευτικό χώρο. Συμπεράσματα: Οι νοσηλευτές αναγνωρίζουν πως η μετάβαση από την έντυπη μέθοδο νοσηλευτικής τεκμηρίωσης στην ηλεκτρονική, είναι πολύ σημαντική, αφού αυξάνει την ποιότητα περίθαλψης και αναβαθμίζει το νοσηλευτικό επάγγελμα. Η ένταξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αφορούν την ΗΝΤ στο πτυχίο νοσηλευτικής προσφέρει στους φοιτητές ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, βελτιώνει την επικοινωνία και προωθεί την κριτική σκέψη.

Λέξεις κλειδιά: Ηλεκτρονική νοσηλευτική τεκμηρίωση, στάσεις και απόψεις νοσηλευτών, φοιτητές νοσηλευτικής, πληροφορικά συστήματα υγείας

Εισαγωγή: Στις μεταμοσχεύσεις οι οικογένειες των δυνητικών δωρητών και οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται αντιμέτωποι με καθοριστικές αποφάσεις και ηθικά διλήμματα. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν να διερευνηθούν οι στάσεις και οι γνώσεις των οικογενειών των δυνητικών δωρητών οργάνων, των νοσηλευτών και των φοιτητών Νοσηλευτικής αναφορικά με τις μεταμοσχεύσεις. Υλικό και Μέθοδος: Στην παρούσα συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση χρησιμοποιήθηκαν οι βάσεις δεδομένων PUBMED, CINAHL, EMBASE και COCHRANE. Τα κριτήρια ένταξης των μελετών ήταν τα εξής: (α) δημοσίευση των μελετών στην αγγλική γλώσσα, (β) ποιοτικές, ποσοτικές ή τυχαιοποιημένες μελέτες (γ) στις ποιοτικές μελέτες να συμπεριλαμβάνονται μελέτες επισκόπησης, συνεντεύξεις, φαινομενολογικές έρευνες, (δ) το χρονικό διάστημα εντοπισμού των άρθρων να είναι μέσα στην τελευταία εικοσαετία, (ε) ο διερευνώμενος πληθυσμός ήταν συγγενείς των δυνητικών δωρητών οργάνων, νοσηλευτές και φοιτητές Νοσηλευτικής. Αποτελέσματα: Μετά τον εντοπισμό των 215 μελετών, από την στρατηγική αναζήτησης, προέκυψαν 46 σχετικές μελέτες. Από το σύνολο των μελετών ανασκοπήθηκαν 19 άρθρα που αφορούσαν τις οικογένειες δυνητικών δωρητών οργάνων/συγγενείς ή οικείους και οι υπόλοιπες τους νοσηλευτές ή τους φοιτητές νοσηλευτικής. Αν και η πλειοψηφία των μελετών δείχνει ότι τόσο οι νοσηλευτές (συμπεριλαμβανομένων και των φοιτητών) όσο και οι συγγενείς των δυνητικών δωρητών τάσσονται υπέρ της δωρεάς, οι ελλιπείς γνώσεις σχετικά με τον εγκεφαλικό θάνατο και τις διαδικασίες της δωρεάς επηρεάζουν τη στάση όλων των παραπάνω σε σχέση με τη δωρεά. Συμπεράσματα: Στις οικογένειες δωρητών οργάνων με θετική στάση κυριαρχεί ο αλτρουισμός και οι επιθυμίες του αποθανόντα ως λόγοι συναίνεσης. Σημαντικό ρόλο παίζει και η θρησκευτική επιρροή. Η επικοινωνία και η ενημέρωση των συγγενών αυξάνει τη συναισθηματική υποστήριξη των συγγενών και τη θετική στάση των πιθανών δωρητών οργάνων για τις μεταμοσχεύσεις. Η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας συμβάλλει θετικά στην τροποποίηση των απόψεων και των στάσεων των οικογενειών των δυνητικών δοτών.

Λέξεις κλειδιά: Οικογένεια, δωρεά οργάνων, μεταμόσχευση, νοσηλευτές