Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 19, Αρ. 1 (2020): Ιανουάριος - Μάρτιος 2020

Η ενσυναίσθηση με την έννοια της κατανόησης των συναισθημάτων, των σκέψεων και της συμπεριφοράς ενός άλλου ανθρώπου θεωρείται θεμελιώδης στη θεραπευτική σχέση στο περιβάλλον φροντίδας υγείας. Η έρευνα για την ενσυναίσθηση μέχρι σήμερα έχει δείξει διαφορές ανάμεσα στους επαγγελματίες υγείας με κυριότερο στοιχείο τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι η μελέτη των διαφορών του φύλου μέσα από τη θεωρητική, φιλοσοφική πλευρά και την εξήγηση αυτού του φαινομένου μέσα από διάφορες θεωρίες και υποθέσεις οι οποίες δίνουν τη δική τους ξεχωριστή ερμηνεία. Η μελέτη έγινε με βάση τα στερεότυπα των ρόλων ανάμεσα στα δύο φύλα, την εξελικτική θεωρία της γονικής επένδυσης, τις διαφορές φύλου από κοινωνιολογικής και ψυχοδυναμικής άποψης, την ηθική και δεοντολογική διάσταση του θέματος, τη συναισθηματική ενσυναίσθηση και τη Νευρο-βιολογική βάσης της Ενσυναίσθησης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι προσδοκίες της κοινωνίας ρυθμίζουν σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά και τους ρόλους των δύο φύλων με τις γυναίκες να αναμένεται και ενδεχομένως να εκφράζουν ψηλότερα επίπεδα ενσυναίσθησης σε σχέση με τους άνδρες. Σύμφωνα με άλλες θεωρίες η διαφορά υποστηρίζεται στη βάση του μητρικού ενστίκτου και στο γεγονός ότι οι μητέρες αναμένεται να αναπτύξουν δεξιότητες συναισθηματικής αντιληπτικότητας για να είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα και τις ανάγκες των απογόνων τους ώστε να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Ο παραδοσιακός ρόλος της γυναίκας όσον αφορά τη φροντίδα και η ηθική που διαμορφώνεται γύρω από αυτόν, καθώς και η άποψη ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη αντιληπτικότητα των συναισθημάτων και είναι σε μεγαλύτερο βαθμό δεκτικές συναισθηματικών μηνυμάτων τις βοηθά να προσφέρουν μεγαλύτερη συναισθηματική υποστήριξη από τους άντρες, να έχουν πιο ανθρώπινη συμπεριφορά και μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία. Πιο πρόσφατες μελέτες αποδίδουν τις διαφορές φύλου σε νευρο-βιολογικούς παράγοντες και παρουσιάζουν ενδείξεις ότι η διαφορετικότητα των φύλων όσον αφορά την ενσυναίσθηση έχει φυλογενετική και οντολογική βιολογική βάση και δεν είναι απόλυτα προϊόν πολιτισμικών συνισταμένων που καθορίζονται από την κοινωνικοποίηση. Συμπερασματικά θα πρέπει να τονιστεί ότι η μελέτη του θέματος χρειάζεται να ενισχυθεί με περισσότερους και ίσως πιο εξεζητημένους τρόπους διερεύνησης ώστε η επιστημονική κοινότητα να είναι σε θέση να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για τις διαφορές φύλου και αν αυτές οι διαφορές θα συνεχίσουν να υφίστανται ή αν θα εκλείψουν μέσα στο χρόνο.

Λέξεις κλειδιά: Ενσυναίσθηση, φοιτητές νοσηλευτικής, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας, ενσυναίσθηση, φύλο

Η Υγεία συνιστά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, η έννοια της οποίας ορίζεται από τον καταστατικό χάρτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο όρος της Δημόσιας Υγείας ωστόσο, διαφοροποιείται από τη συνήθη, εξατομικευμένη προσέγγιση της υγείας και της νόσου, καθώς αναγνωρίζει ευρύτερους ορίζοντες που στοχεύουν στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας, την επιδημιολογική μελέτη και στοχευόμενη παρέμβαση για τη βελτίωση της υγείας ολόκληρου του πληθυσμού. Τα κύρια ερευνητικά πεδία της Δημόσιας Υγείας αφορούν κυρίως στην εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία διαφόρων πολιτικών και προγραμμάτων, τη διαχείριση των επικίνδυνων και έκτακτων για την υγεία καταστάσεων, τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και των συνθηκών διαβίωσης, καθώς και την αξιολόγηση των προτεραιοτήτων και των παρεμβάσεων για την υγεία. Οι προκλήσεις της Δημόσιας Υγείας στην περιοχή του δήμου Αλιάρτου είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα κοινωνικο-οικονομικών και δημογραφικών μεταβολών που συνετελέσθησαν τα τελευταία χρόνια της κρίσης (διεύρυνση ανισότητας στην υγεία, αύξηση των δεικτών νοσηρότητας, αύξηση ψυχιατρικών ασθενειών και χρονίως πασχόντων, αύξηση προσφυγικών ροών), υφιστάμενες περιβαλλοντικές συνθήκες (μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα, υψηλή υγρασία) και κάποιες τοπικές ιδιαιτερότητες (πεπαλαιωμένο σύστημα ύδρευσης, ανεκπαίδευτη συλλογή χόρτων και βοτάνων). Αντίστοιχα, οι προτεραιότητες της Δημόσιας Υγείας επικεντρώνονται σε συνδυασμό επιμορφωτικών, οικονομικών και οικολογικών υποστηρικτών ενεργειών και δραστηριοτήτων. Η αναγνώριση και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της Δημόσιας Υγείας είναι βασική προϋπόθεση για την προαγωγή της υγείας και τη βελτίωσή της στο σύνολο του πληθυσμού. Η λύση διεξόδου έγκειται σε συνδυασμό επιμορφωτικών, οικονομικών και οικολογικών υποστηρικτών ενεργειών, μέσα σε πνεύμα διεπιστημονικής και διατομεακής συνεργασίας.

Λέξεις κλειδιά: Δημόσια υγεία, προαγωγή υγείας, Ελλάδα, οικονομική κρίση, Αλίαρτος

Μολονότι οι ερευνητές στον τομέα της νοσηλευτικής έχουν τονίσει το ζήτημα της βιωσιμότητας στο χώρο της υγείας, το πεδίο και οι διαστάσεις της αειφορίας στη νοσηλευτική είναι απροσδιόριστες και ανεπαρκείς. Η βιωσιμότητα στη νοσηλευτική περιλαμβάνει τις έννοιες: οικολογία, περιβάλλον, μέλλον, παγκοσμιοποίηση, ολισμός και συντήρηση. Οι νοσηλευτές στα πλαίσια της βιωσιμότητας πρέπει να διαθέτουν γνώσεις επί της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, να ευαισθητοποιηθούν και να εμφανίζουν υπευθυνότητα προθυμία να αλλάξει η στόχευση της νοσηλευτικής επιστήμης προς την αειφορία. Αυτό αφορά τόσο την άσκηση της νοσηλευτικής κλινικής πρακτικής σε συνδυασμό με κατάλληλες αναπροσαρμογές και κατευθύνσεις της νοσηλευτικής εκπαίδευσης κι εφαρμογής προγραμμάτων αγωγής υγείας στην κοινότητα από επαγγελματίες νοσηλευτές. Η νοσηλευτική δύναται να συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη, με τελικό στόχο τη διατήρηση ενός περιβάλλοντος που δεν παρακωλύει τις ευκαιρίες των σημερινών και μελλοντικών γενεών για βέλτιστο επίπεδο υγείας. Η μελλοντική νοσηλευτική έρευνα πρέπει να ενσωματώσει τις αρχές και συστάσεις περί βιωσιμότητας στο σύχρονο κόσμο στα πλαίσια ενός αειφορικού κι ολιστικού μοντέλου υγειονομικής περίθαλψης.

Λέξεις κλειδιά: Aειφόρος ανάπτυξη, βιωσιμότητα, νοσηλευτική

Εισαγωγή: Τις τελευταίες δεκαετίες, τα τραύματα αποτελούν μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου, ειδικά σε ενήλικες κάτω των 40 ετών, γεγονός που οφείλεται στη ραγδαία αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων, αλλά και στην αύξηση των πολέμων μεταξύ των κρατών, που οδήγησαν σε εκατομμύρια τραυματισμένους ή σε θανάτους συνεπεία τραυματισμών. Σκοπός: της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση του προνοσοκομειακού χρόνου στην έκβαση των ασθενών με τραύμα. Μέθοδος: Αναζητήθηκε η σχετική ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία της τελευταίας 10ετίας, στις ηλεκτρονικές βάσεις αποδελτίωσης βιβλιογραφικών δεδομένων Pubmed, Scopus, ScienceDirect, Cochrane και Google Scholar, ενώ επίσης μελετήθηκαν κατευθυντήριες οδηγίες διεθνών επιστημονικών οργανισμών και εταιρειών. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: prehospital time, prehospital care, transport time, on-scene time, trauma patients outcome, outcome parameters, golden hour, factors contributing to the survival of trauma patients, road traffic injuries, road safety. Αποτελέσματα: Για τη συγκεκριμένη συστηματική ανασκόπηση, επιλέχθηκαν τελικώς 13 άρθρα. Tα αποτελέσματα έδειξαν ότι η άμεση, σωστή, εξειδικευμένη και ολοκληρωμένη παροχή πρώτων βοηθειών σε προνοσοκομειακό επίπεδο, συμβάλλει καθοριστικά στην ολιστική αντιμετώπιση του τραυματία ασθενή, καθώς και στη σταθεροποίησή του, πριν τη διακομιδή του σε κάποιο εξειδικευμένο και οργανωμένο νοσοκομειακό κέντρο τραύματος, με τελικό αποτέλεσμα τον περιορισμό της θνησιμότητας και της θνητότητας των τραυματιών. Παρόλα αυτά, απαιτούνται από την επιστημονική κοινότητα ακόμη περισσότερες και πιο εξειδικευμένες έρευνες, σε μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, ώστε να εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα, αναφορικά με την αύξηση του ποσοστού επιβίωσης των σοβαρά τραυματισθέντων ασθενών. Συμπεράσματα: Ο χρόνος αποτελεί τον πιο βασικό και καθοριστικό παράγοντα για την έκβαση της υγείας των ασθενών με τραύμα και συγκεκριμένα σημαντική είναι η προνοσοκομειακή παρέμβαση κατά τη πρώτη ώρα του τραυματισμού, ώστε να περιοριστεί σημαντικά η θνησιμότητα των τραυματιών.

Λέξεις κλειδιά: Προνοσοκομειακός χρόνος, φροντίδα τραύματος, χρυσή ώρα

Εισαγωγή: Οι μικροβιαιμίες που σχετίζονται με κεντρική γραμμή (CLABSIs) αποτελούν μία από τις συχνότερες νοσοκομειακές λοιμώξεις, συνδέονται με αυξημένο κόστος φροντίδας και θνησιμότητα και παρατείνουν σημαντικά τη διάρκεια νοσηλείας. Σκοπός: Η διερεύνηση της συμβολής των checklists εισαγωγής και φροντίδας κεντρικής γραμμής στη μείωση των CLABSIs σε Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας Παίδων και Νεογνών (ΠΜΕΝ και ΜΕΝΝ) και στις αιματολογικές/ογκολογικές μονάδες παίδων. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική αναζήτηση στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων “PubMed” με τις λέξεις-κλειδιά children, hematology/oncology, NICU, PICU, pediatric intensive care unit, neonatal intensive care unit, central line-associated bloodstream infections, CLABSI, checklists, χωρίς να τεθούν χρονικοί περιορισμοί. Κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν η γλώσσα, εκτός της αγγλικής, οι μελέτες να έχουν γίνει πάνω σε ζώα και το είδος του άρθρου να είναι γράμμα στον εκδότη, άρθρο σύνταξης και μελέτη περίπτωσης. Τελικά συμπεριλήφθηκαν 11 άρθρα στην ανασκόπηση, από τα οποία 7 αναφέρονται σε ΜΕΝΝ, 2 σε ΠΜΕΝ και 2 σε αιματολογικές/ογκολογικές μονάδες παίδων. Αποτελέσματα: Όσον αφορά τις ΜΕΝΝ, παρατηρήθηκε μείωση του ποσοστού CLABSI και στις 7 μελέτες με τη μεγαλύτερη μείωση που καταγράφηκε να είναι της τάξεως του 92%. Επιπλέον, αναφορικά με τις ΠΜΕΝ, παρατηρήθηκε και στις δύο μελέτες μείωση του ποσοστού CLABSI, η οποία ξεπερνούσε το 50%. Τέλος, μείωση του ποσοστού CLABSI παρατηρήθηκε και στις 2 μελέτες που αφορούσαν αιματολογικές/ογκολογικές μονάδες της τάξεως του 28% και 64% αντίστοιχα. Συμπεράσματα: Τα checklists εισαγωγής και φροντίδας κεντρικής γραμμής συμβάλλουν στη μείωση των CLABSIs, είτε όταν εφαρμόζονται ως ανεξάρτητη παρέμβαση, είτε ως στοιχείο μιας δέσμης μέτρων η οποία στοχεύει στη μείωση των CLABSIs.

Λέξεις κλειδιά: Μικροβιαιμίες, κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες, μονάδες εντατικής νοσηλείας παίδων, μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών, αιματολογικές/ ογκολογικές μονάδες