Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 19, Αρ. 2 (2020): Απρίλιος - Ιούνιος 2020

Η κινητή υγεία (m-health) καλύπτει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Οι τηλεφωνικές γραμμές άμεσης βοήθειας και συμβουλευτικής υποστήριξης, όπου τα άτομα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας μέσω αριθμού έκτακτης ανάγκης, είναι η πιο διαδεδομένη κατηγορία της κινητής υγείας (m-health). Αναπτύσσονται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και παρέχουν ιατρική βοήθεια, καθοδήγηση και παραπομπή σε γιατρούς ειδικότητας σε καταστάσεις άμεσης ανάγκης. Ακόμα προσφέρουν συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη σε άτομα με χρόνια νοσήματα, σε περιπτώσεις ασθενειών που αποτελούν κοινωνικό στίγμα, αλλά και σε ζητήματα πρόληψης και δημόσιας υγείας. Η χρήση των τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας ξεπερνά τα εμπόδια που σχετίζονται με την προσβασιμότητα και το υψηλό κόστος, μειώνει τους χρόνους αναμονής και παρέχει ανωνυμία. Η λειτουργία των τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας διασφαλίζει βασικές αρχές της Πρωτοβάθμιας φροντίδας, καθώς εξασφαλίζει την εύκολη πρόσβαση, την εγγύτητα των υπηρεσιών τους στο τόπο κατοικίας και την μέριμνα για ευάλωτες και ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού.

Λέξεις κλειδιά: M-health, Κινητή Υγεία, Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Βοήθειας, Συμβουλευτική Υποστήριξη

Το κόστος των εργατικών ατυχημάτων μεταφράζεται τόσο σε οικονομικούς όσο και σε μη χρηματικούς όρους. Ως εργατικό ατύχημα θεωρείται η πρόκληση κάθε σωματικής βλάβης εργαζομένου από βίαιο ή απροσδόκητο συμβάν κατά τη διάρκεια της εργασίας ή εξαιτίας αυτής. Οι παράγοντες πρόκλησης των ατυχημάτων στην εργασία σχετίζονται με τον υλικο-τεχνικό εξοπλισμό, το εργασιακό περιβάλλον και τις συνθήκες εργασίας, αλλά και τον ίδιο τον ανθρώπινο παράγοντα. Σε υγειονομικό περιβάλλον, αυτοί κατηγοριοποιούνται περεταίρω ως φυσικοί, χημικοί, βιολογικοί, εργονομικοί και ψυχο-κοινωνικο-οικονομικοί. Στο πλαίσιο του νοσοκομειακού φαρμακείου ένα επιθυμητό σχέδιο δράσης για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων επικεντρώνεται κυρίως στο λειτουργικό εργασιακό περιβάλλον με τον άρτιο και σύμφωνα με τις προδιαγραφές εξοπλισμό, τησυνεχή εκπαίδευση των εμπλεκομένων, τη διαφοροποιημένη διαχείριση αποβλήτων και την εκ περιτροπής ανάθεση των αρμοδιοτήτων για την προστασία της ψυχικής και σωματικής υγείας κατά την επαναλαμβανόμενη εργασία. Η προσπάθεια εφαρμογής προγραμμάτων προαγωγής της ασφάλειας και υγείας στον χώρο εργασίας στοχεύει πάντα και πρωτίστως στην επίτευξη μεγίστης παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού. Το δε σχέδιο δράσης επικεντρώνεται στην προσαρμογή της εργασίας στις δυνατότητες του προσωπικού μέσα από τον έλεγχο της καταλληλότητάς του, ενώ απαιτεί κάθε φορά συστηματική μελέτη και μεθοδικότητα, προκειμένου να οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα.

Λέξεις κλειδιά: Εργατικό ατύχημα, ασφάλεια, νοσοκομειακό φαρμακείο

Εισαγωγή: Η καρδιακή ανακοπή αποτελεί την κυριότερη αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως. Η γνώση των ρυθμών ανακοπής από τους επαγγελματίες υγείας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την έγκαιρη αναγνώριση και τη σωστή αντιμετώπισή τους.
Σκοπός: Η διερεύνηση των γνώσεων των νοσηλευτών σχετικά με τους ρυθμούς ανακοπής, καθώς και οι πιθανοί παράγοντες που επηρεάζουν τις γνώσεις αυτές.
Υλικό και Μέθοδος: Διεξήχθη μια συγχρονική μελέτη σε 4 νοσοκομεία του νομού Αττικής κατά το χρονικό διάστημα Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2019. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 184 νοσηλευτές. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με ειδικά διαμορφωμένο αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε εθελοντικά από τους συμμετέχοντες. Ως ικανοποιητικό επίπεδο γνώσεων ορίσθηκε η σωστή απάντηση τουλάχιστον 12 ερωτήσεων από τις 16 συνολικά (ποσοστό 75%). Πραγματοποιήθηκε περιγραφική στατιστική μελέτη συσχετίσεων με μη παραμετρικές δοκιμασίες (δοκιμασία χ2, Mann-Whitney, Kruskal-Wallis και Spearman) και λογιστική παλινδρόμηση με εξαρτημένη μεταβλητή το επίπεδο γνώσεων των νοσηλευτών (SPSS v.24, p≤0,05).
Αποτελέσματα: Ικανοποιητικό επίπεδο γνώσεων στους ρυθμούς ανακοπής είχε το 25% των συμμετεχόντων. Το επίπεδο γνώσεων διέφερε σημαντικά ανάλογα με τη σχολή απόκτησης του βασικού πτυχίου (p=0,046), το τμήμα εργασίας (p=0,05), τη συχνότητα παρακολούθησης του συνεχούς καρδιογράφηματος των ασθενών (p<0,001) και το επίπεδο αυτοαξιολόγησης της ικανότητας αναγνώρισης και αντιμετώπισης των ρυθμών ανακοπής (p<0,001). Στην πολυμεταβλητή λογιστική παλινδρόμηση, βρέθηκε ότι οι νοσηλευτές που σπάνια παρακολουθούν το καρδιογράφημα των ασθενών είχαν 95,2% μικρότερη πιθανότητα να έχουν ικανοποιητικό επίπεδο γνώσεων σε σχέση με εκείνους που το παρακολουθούσαν καθημερινά (OR:0,048, 95%CI: 0,005–0,417, p=0,006).
Συμπεράσματα: Το επίπεδο των νοσηλευτών στην αναγνώριση και αντιμετώπιση των ρυθμών ανακοπής ήταν χαμηλό. Συνεπώς, υπάρχει ανάγκη για συστηματική και συνεχή εκπαίδευση των νοσηλευτών στους ρυθμούς ανακοπής.

Λέξεις κλειδιά: Ανακοπή, γνώσεις, καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, νοσηλευτές

Εισαγωγή: Η λεκτική βία αποτελεί ένα συχνό κοινωνικό φαινόμενο αναφερόμενο και σε εργασιακούς χώρους άσκησης της νοσηλευτικής επιστήμης.
Σκοπός: Η διερεύνηση του φαινομένου της λεκτικής βίας στην επαγγελματική ζωή των νοσηλευτών.
Υλικό και Mέθοδος: Το δείγμα (Ν=168) αποτέλεσαν εργαζόμενοι νοσηλευτές σε κλινικές, μονάδες φροντίδας και κέντρα υγείας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ενώ ερευνητικό εργαλείο αποτέλεσε η Eλληνική εκδοχή του ερωτηματολογίου Verbal Abuse Scale (VAS-GR).
Αποτελέσματα: Το 97,6% των νοσηλευτών ανεξαρτήτου ηλικίας έχει υπάρξει θύμα ή θεατής λεκτικής βίας. Το 28% του δείγματος ανέφερε πως η προσβολή συγκαλυμμένη με αστείο εμφανίζεται αρκετά συχνά, ενώ το 29% πως η έντονη κριτική και η επίρριψη ευθυνών και κατηγοριών εμφανίζονται πολύ συχνά. Η σχέση με τον υβριστή ποικίλει με τον άμεσο προϊστάμενο να έχει συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ποσοστό. Το 26,8% ανέφερε ότι το φαινόμενο εμφανίζεται περισσότερες από μία φορά ετησίως, το 52% θεώρησε το γεγονός αρκετά έως πολύ αγχωτικό, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία δήλωσε αρκετό ή πάρα πολύ θυμό. Πλησίον του 50% ως αποδεκτό τρόπο προσέγγισης ανεφέρεται η διευθέτηση της πιθανής παρανόησης και κύρια μακροπρόθεσμη συνέπεια η μη ικανοποίηση από την εργασία. Επίσης οι γυναίκες έτειναν να κατηγορούν τον εαυτό τους περισσότερο από τους άνδρες. Τέλος ο συντελεστής εσωτερικής συνέπειας ερωτηματολογίων Cronbach’s alpha ήταν 0.957.
Συμπεράσματα: Ο εργαζόμενος νοσηλευτής αντιμετωπίζει συχνά επεισόδια λεκτικής βίας με επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία και στην βιωσιμότητά του στον εργασιακό χώρο. Αναδύεται λοιπόν ως επιτακτική η ανάγκη για έγκαιρη αναγνώριση των παραγόντων που αφορούν στην εκδήλωση της βίαιης λεκτικής συμπεριφοράς στους χώρους εργασίας των νοσηλευτών και στην αποτελεσματική αντιμετώπισή του.

Λέξεις κλειδιά: Λεκτική βία, εργασιακό περιβάλλον, νοσηλευτής

Εισαγωγή: Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (ΙΦΝΕ) είναι χρόνιες παθήσεις που οφείλονται σε διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Οι ΙΦΝΕ συχνά προσβάλλουν γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας. Κατά τη διάρκεια της κύησης τους είναι επιβεβλημένη η χορήγηση φαρμάκων, όπου απαιτείται ασφαλής παρακολούθηση και επίβλεψη τους. Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης της φαρμακευτικής αγωγής της νόσου της ΙΦΝΕ κατά τη διάρκεια της κύησης και επιπλέον η επίδραση των φαρμάκων στο έμβρυο και στην έκβαση της κύησης. Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για συστηματική ανασκόπηση που πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο του 1995 έως και τον Δεκέμβριο του 2019, στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed, Google Scholar και Scopus. Χρησιμοποιήθηκαν οι εξής λέξεις-κλειδιά: IBD, pregnancy, treatment. Από την αναζήτηση εντοπίστηκαν 298 μελέτες και μετά από ενδελεχή μελέτη των άρθρων, βρέθηκαν 36 άρθρα απολύτως σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα. Αποτελέσματα: Από την ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι η φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία της ΙΦΝΕ κατά τη διάρκεια της κύησης είναι χαμηλού κινδύνου όσον αφορά τα αντιβιοτικά και τα στεροειδή ενώ η μετρονιδαζόλη και η σιπροφλοξασίνη θα πρέπει να αποφεύγονται το πρώτο τρίμηνο. Τα αμινοσαλικυλικά, τα ανοσοτροποποιητικά (θειοπουρίνες) και οι βιολογικοί παράγοντες (anti-tnf) θεωρούνται ασφαλή καθ΄ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αντιθέτως, η μεθοτρεξάτη και η θαλιδομίδη ενοχοποιούνται και αντενδείκνυνται στην κύηση λόγω της τερατογόνου δράσης τους. Επίσης, είναι ανεπαρκή τα δεδομένα της χρήση των αντι-ιντεγκρίνων και των αντι-ιντερλευκίνων. Συμπεράσματα: Η μελέτη επιβεβαιώνει ότι η φαρμακευτική αγωγή της ΙΦΝΕ κατά τη διάρκεια της κύησης και γαλουχίας είναι χαμηλού κινδύνου. Εντούτοις, υπάρχουν παρενέργειες που κυρίως οφείλονται στη δραστηριότητα της νόσου.

Λέξεις κλειδιά: Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, κύηση, θεραπεία

Μια άλλη μέρα, ένα διαφορετικό μήνυμα. Ημέρα αφιερωμένη στους νοσηλευτές και στις μαίες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) με το φετινό του μήνυμα “Take a minute to say: Thank you” υπενθυμίζει στους ηγέτες του κόσμου τον πολύ σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι νοσηλευτές και οι μαίες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τις καθημερινές προσπάθειες που καταβάλλουν για να διατηρήσουν και να προάγουν την υγεία των ανθρώπων...