Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 3, Αρ. 3 (2004): Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2004

Καθημερινή πρακτική αποτελεί για έναν νοσηλευτή η λήψη αποφάσεων και οι περισσότερες από τις αποφάσεις αυτές έχουν και ηθικές παραμέτρους. Οι νοσηλευτές και οι άλλοι επαγγελματίες του τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας οφείλουν να είναι πιο καλά προετοιμασμένοι για να επιλύουν περίπλοκα ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα, τα οποία αποτελούν μια ουσιώδη συνιστώσα του τομέα υγείας των τελευταίων ετών. Ο νοσηλευτής, ως ο πλέον άμεσος εκφραστής των αναγκών του αρρώστου και ως υπερασπιστής του ασθενή, πρέπει να χρησιμοποιεί μια συστηματική διαδικασία για τη λήψη αποφάσεων και όχι να βασίζεται μόνο στο συναίσθημα, όταν έρχεται αντιμέτωπος με δύσκολα ηθικά διλήμματα. Όλοι όσοι επικαλούνται την ηθική στην παροχή υπηρεσιών υγείας μπορούν να προωθήσουν την κατανόηση της ηθικής και δεοντολογικής διάστασης της φροντίδας υγείας, εάν κάνουν μια προσεκτική ανάλυση της έννοιας αυτής και του ρόλου της στη λήψη αποφάσεων. Στην παρούσα ανασκόπηση επιχειρείται μια καταγραφή στοιχείων και τάσεων που εμφανίζονται σε καθημερινή βάση στην άσκηση των νοσηλευτικών καθηκόντων και προτείνονται μέθοδοι διαπραγμάτευσης των παραμέτρων αυτών.

Λέξεις κλειδιά: Νοσηλευτική δεοντολογία, νοσηλευτική ηθική, λήψη αποφάσεων

Η ποιότητα στο χώρο της νοσηλευτικής αποτελεί αντικείμενο μελέτης που ξεκίνησε σχετικά πρόσφατα αλλά προχωράει με αλματώδεις ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Ο ασθενής κατά τη διάρκεια παραμονής του στο χώρο του νοσοκομείου έχει συγκεκριμένες ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν και σημαντικό ρόλο σε αυτό το σημείο έχει ο νοσηλευτής. Η παροχή ποιοτικής νοσηλευτικής φροντίδας γίνεται με την αναγνώριση του προβλήματος, με την αξιολόγηση των αναγκών του ασθενή, με την εφαρμογή ενός σχεδίου δράσης, με την τήρηση των νοσηλευτικών διαδικασιών, με την ύπαρξη κοινών στόχων και με την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Για να είναι εφικτό ένα πρόγραμμα ποιότητας, θα πρέπει να εφαρμοστεί από μια ομάδα ποιότητας, μέλος της οποίας είναι ο νοσηλευτής και θα πρέπει να έχει ένα όραμα, ένα επιχειρηματικό σχέδιο και συγκεκριμένους στόχους. Στόχος είναι η παροχή φροντίδας, η επαύξηση της απόδοσης και η μείωση των επιπτώσεων και επιπλοκών που δικαιώνουν τις απαιτήσεις των ασθενών. Απαραίτητη είναι η συνεχής εκπαίδευση και η κατάρτιση όλων των νοσηλευτών και η διατήρηση και αύξηση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους, ανάλογα με τις ανάγκες και τις αυξανόμενες απαιτήσεις στο χώρο της υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Ποιότητα, ομάδα ποιότητας, νοσηλευτής ποιότητας, συστήματα ποιότητας, βελτίωση ποιότητας

Το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στον υγειονομικό τομέα, αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα για τη σωστή και αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος υγείας. Τόσο η διοίκηση, όσο και η λειτουργική διασύνδεση του προσωπικού ενός νοσοκομείου, αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητάς του. Η αποτελεσματική επικοινωνία σε όλες τις μορφές της και τα επίπεδα των επαγγελματιών υγείας είναι ένας απ’ τους κυριότερους παράγοντες επιτυχημένης λειτουργίας ενός νοσοκομείου για την επίτευξη των κοινών σκοπών και στόχων του. Κάθε νοσοκομείο θεωρητικά διαθέτει στελέχη που εμπλέκονται στη λειτουργία της διοίκησης και αποτελούν τους συνδετικούς κρίκους όλων των υπηρεσιών και τμημάτων του νοσοκομείου για ένα ενιαίο και συντονισμένο σύνολο μέσα από τα κανάλια της επικοινωνίας, του συντονισμού και της συνεργασίας του ανθρώπινου δυναμικού. Όταν όμως η λειτουργική διασύνδεση είναι χαλαρή τόσο στις υπηρεσίες και στα τμήματα, όσο και μεταξύ των στελεχών του, βλέπουμε καθημερινά προβλήματα, συγκρούσεις, προστριβές, ανταγωνισμούς και γενικά ένα ανθρώπινο δυναμικό που δεν συνεργάζεται για την επίτευξη των κοινών στόχων του νοσοκομείου. Οι κύριες αιτίες είναι: η απουσία του προγραμματισμού ως διαδικασία της διοίκησης, το φαινόμενο του«φιλτραρίσματος» των πληροφοριών στην προς τα πάνω επικοινωνία, ο αυτοσχεδιασμός στις ρυθμιστικές παρεμβάσεις της διοίκησης και της διεύθυνσης του νοσοκομείου και η λειτουργική αντιπαλότητα των διαφόρων κατηγοριών και ομάδων προσωπικού. Μια αποτελεσματικότερη διοίκηση, που θα αναγνώριζε τη χρησιμότητα του προγραμματισμού, της επικοινωνίας και του σωστού συντονισμού, αλλά θα μπορούσε παράλληλα και να τις εφαρμόσει, είναι σήμερα η λύση στα πολλά και πολύπλοκα προβλήματα του υγειονομικού συστήματος.

Λέξεις κλειδιά: Νοσοκομείο, ανθρώπινο δυναμικό, επικοινωνία, διοίκηση

Τις τελευταίες δεκαετίες οι δαπάνες υγείας παρουσίασαν έντονα αυξητικές τάσεις σε όλες τις χώρες. Τα περιορισμένα οικονομικά μέσα, σε συνδυασμό με την υπέρογκη αύξηση στη ζήτηση υπηρεσιών υγείας, κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη για βελτίωση και διαρκή έλεγχο του συστήματος χρηματοδότησης των νοσοκομείων και γενικότερα των υπηρεσιών υγείας και στην £λλάδα. Δύο είναι τα κυρίαρχα χρηματοδοτικά συστήματα. Το πρώτο Βασίζεται στην αναδρομική αποζημίωση των νοσοκομειακών παροχών και το δεύτερο στην προοπτική αποζημίωση. Στην £λλάδα η χρηματοδότηση των νοσοκομείων γίνεται αναδρομικά με Βάση το ημερήσιο νοσήλιο. Ο τρόπος αυτός πληρωμής έχει διαπιστωθεί ότι λειτουργεί πληθωριστικά και δεν επιβάλει κανόνες ορθολογικής λειτουργίας. Οι προσπάθειες εξορθολογισμού των δαπανών, θα πρέπει να στραφούν κυρίως προς την κατεύθυνση της προσφοράς, δηλαδή των παραγωγών υπηρεσιών υγείας, οι οποίοι επηρεάζουν άμεσα και τη ζήτηση. Τα σημαντικότερα μέτρα που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες είναι η εφαρμογή νέων τρόπων χρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας που χαρακτηρίζονται από την επιβολή συνολικών, κλειστών, σφαιρικών προϋπολογισμών. Στην κατεύθυνση αυτή, επιβάλλεται η δημιουργία κατάλληλου μηχανισμού βάσεων δεδομένων για μέτρηση των δεικτών αποτελεσματικότητας και αποτίμηση του πραγματικού κόστους των νοσοκομειακών υπηρεσιών. Για να έχει αποτέλεσμα η εφαρμογή και διαχείριση ενός σύγχρονου χρηματοδοτικού μοντέλου, στη Βάση του προοπτικού προϋπολογισμού, πρέπει να συνδυασθούν όλες οι πηγές χρηματοδότησης, κυρίως ο κρατικός προϋπολογισμός και η κοινωνική ασφάλιση, για να αποτελέσουν ένα κοινό φορέα χρηματοδότησης. Αυτό, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες γενικότερης μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας, έχει τη δυνατότητα να φέρει θεαματικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομείων, με τη δημιουργία μιας νέας κουλτούρας συμμετοχής και υπευθυνότητας του προσωπικού και την ανάπτυξη της ιατρικής με βάση την κλινική μαρτυρία και διαμορφωμένες οδηγίες και ομαδοποιήσεις (DRGs). Απαιτείται όμως, ιδιαίτερη προσοχή κατά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του συστήματος χρηματοδότησης. Για να πετύχει, πρέπει να οργανωθεί και να προχωρήσει με προσεκτικά βήματα, θέτοντας πολλές ασφαλιστικές δικλείδες.

Λέξεις κλειδιά: Χρηματοδότηση, υπηρεσίες υγείας, αποδοτικότητα, προϋπολογισμό

Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις από καθετήρες αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και αυξάνουν τη νοσηρότητα, τη θνητότητα και το νοσοκομειακό κόστος. Το άρθρο αυτό εστιάζεται στην επιδημιολογία, τη μικροβιολογία, την παθογένεση και τις γενικές συστάσεις για την πρόληψη των λοιμώξεων από ενδαγ- γειακούς καθετήρες. £πειδή πολλές από αυτές τις λοιμώξεις μπορεί να προλη- φθούν, η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και η αυστηρή προσκόληση στις καθιερωμένες τεχνικές ελέγχου των λοιμώξεων είναι αναγκαίες.

Λέξεις κλειδιά: Νοσοκομειακές λοιμώξεις, ενδαγγειακοί καθετήρες

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας ήταν να διερευνηθεί η αναγκαιότητα εφαρμογής ενός προγράμματος σεξουαλικής αγωγής σε σπουδαστές του Τ£Ι Λάρισας. Υλικό-Μέθοδος Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 100 σπουδαστές διαφόρων τμημάτων του Τ€Ι Λάρισας. Τα μέλη του δείγματος επιλέχθηκαν με δειγματοληψία ευκολίας. Ως εργαλείο μέτρησης χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο 30 δομημένων ερωτήσεων, κλειστού τύπου. Αποτελέσματα Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των σπουδαστών δηλώνει σεξουαλικά ενημερωμένο, μόλις το 32% γνωρίζει ποια είναι τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και η συντριπτική πλειοψηφία (86%) συμφωνεί ότι πρέπει να γίνεται στα πλαίσια των σπουδών ξεχωριστό μάθημα σεξουαλικής αγωγής. Συμπεράσματα Κρίθηκε αναγκαία η εφαρμογή ενός προγράμματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και αποφασίσθηκε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για τη μελλοντική εφαρμογή του.

Λέξεις κλειδιά: Σεξουαλική αγωγή, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, σεξουαλική συμπεριφορά σπουδαστών, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, αφροδίσια νοσήματα

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει κατά πόσο οι τιμές φερριτίνης, σε ασθενείς με Βαριές κακώσεις (υπό εντερική θρέψη) μπορούν να εκτιμήσουν τη διατήρηση του θρεπτικού ισοζυγίου. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκαν πολυτραυ- ματίες και εγκαυματίες. Υλικό-Μέθοδος Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 66 ασθενείς, από τους οποίους 35 ήταν πολυτραυματίες και 31 εγκαυματίες που νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία των Αθηνών. Η έρευνα κράτησε δύο έτη. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή των δεδομένων Βασίστηκε σ’ ένα ειδικό πρωτόκολλο ελέγχου αποτελεσματικότητας της εντερικής διατροφής. Δείκτες εκτίμησης της θρέψης αποτελούσαν τα ολικά λευκώματα, οι λευκωματίνες, οι σφαιρίνες, ο απόλυτος αριθμός των λεμφοκυττάρων, οι ανοσοσφαιρίνες IgA, IgM, IgG, καθώς και ο σίδηρος, η TIBC και η φερριτίνη. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, λαμΒάνονταν δείγματα αίματος για την εκτίμηση των παραπάνω δεικτών. Αποτελέσματα Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε (α) σημαντική αύξηση στις τιμές των ολικών λευκωμάτων (Ρ<0,001) για τους πολυτραυματίες ασθενείς και (Ρ<0,003) για τους εγκαυματίες, (Β) σημαντική αύξηση στις λευκωματίνες (Ρ<0,005) στους εγκαυματίες ασθενείς, (γ) ο απόλυτος αριθμός των λεμφοκυττάρων δεν μεταβλήθηκε, καθώς και της TIBC, (δ) οι τιμές φερριτίνης αυξήθηκαν μέχρι 3.000 mg σε όλες τις μετρήσεις και στις δύο ομάδες του δείγματος της έρευνας. Συμπεράσματα Οι αυξημένες τιμές της φερριτίνης, που είναι μια πρωτεΐνη οξείας φάσης, θα έπρεπε να συνοδεύονται από ανάλογη μείωση των αρνητικών λευκωματινών της οξείας φάσης, τα επίπεδα των οποίων παρέμειναν φυσιολογικά. £πομένως, η φερριτίνη θα μπορούσε να είναι ένας δείκτης εκτίμησης του θρεπτικού ισοζυγίου στην οξεία φάση, που οφείλεται σε Βαρύ τραύμα.

Λέξεις κλειδιά: Φερριτίνη, οξεία φάση, λοίμωξη, τραύμα-θρέψη, ανοσοσφαιρί νες