Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 6, Αρ. 2 (2007): Απρίλιος - Ιούνιος 2007

Σκοπός τής εργασίας αυτής είναι να παρουσιαστούν οι θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής και το πώς αυ- τή επιδρά στις ψυχικές και σωματικές ασθένειες, στο πέρασμα των αιώνων, όπως αυτές παρουσιάζονται βιβλιογραφικά. Η μέθοδος που εφαρμόστηκε στην παρούσα εργασία είναι ανασκοπική, και το υλικό που περιλαμβάνεται σ’ αυτή αποτε- λείται από 6 άρθρα από τη διεθνή και 14 άρθρα από την ελληνική βιβλιογραφία, μέσ’ από τα οποία διαφαίνεται η χρησι- μότητα της μουσικής ως θεραπευτικής μεθόδου στο πέρασμα των αιώνων, καθώς επίσης και ως θεραπευτικού μέσου στις μέρες μας. Στην αρχαία Ελλάδα, χρησιμοποιούσαν τις επωδές για τη θεραπεία των ανθρώπων, των ζώων και για την αποτροπή των κακών και καταστροφικών καιρικών συνθηκών. Στους Αιγυπτίους, οι φθόγγοι είχαν μαγική δύναμη. Στους αφρικανικούς λαούς, επίσης, η μουσική έπαιζε σημαντικό ρόλο στις θεραπευτικές τελετές. Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία των Ελλήνων φιλοσόφων, η θεραπεία είχε την έννοια της αποκατάστασης της διαταραγ- μένης αρμονίας τού σώματος και της ψυχής. Στους κλασικούς χρόνους, όπως αναφέρει ο Χαρμίδης, θεραπεία για την κε- φαλαλγία αποτελεί το φύλλο κάποιου φυτού, προσθέτοντας ότι «… κοντά στο φάρμακο είναι μερικές επωδές, τις οποίες αν απαγγείλει κανείς συγχρόνως παίρνει και το φάρμακο, αυτό τον θεραπεύει εντελώς. Χωρίς όμως τις επωδές, το φάρ- μακο καθόλου δεν ωφελεί…». Από τον Σενέκα, πληροφορούμαστε πως ο Μαικήνας χρησιμοποιούσε τη μουσική για να αποβάλει από την ψυχή του το φόβο και να μπορέσει να κοιμηθεί. Κατά την Αναγέννηση, εποχή σημαντικών κατακτήσεων στη φιλοσοφία, την τέχνη και την επιστήμη, σημειώθηκε πρόο- δος και στην Ιατρική. Επίσης, ανανεώθηκε η μουσική, η οποία απέκτησε ανθρώπινη βιωματική υπόσταση και δυνατότητα έκφρασης. Στο χώρο του Ισλάμ φαίνεται πως κυρίαρχη θέση κατέχει η πεποίθηση ότι το σώμα αποτελεί την κατοικία της ψυχής. Έτσι, μέχρι να ιαθεί η ψυχή, το σώμα θα εξακολουθεί να νοσεί. Ώς τις αρχές του 20ου αιώνα, οι επιστήμονες δεν είχαν παρατηρήσει ούτε είχαν μελετήσει συστηματικά τις επιδράσεις τής μουσικής σε παραμέτρους της λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος. Μόλις το 1950, δημιουργήθηκε η Αμερικανική Εται- ρεία Μουσικοθεραπείας, η οποία αποτέλεσε τον πρώτο πυρήνα κλινικής εφαρμογής και έρευνας της μουσικοθεραπείας.

Λέξεις κλειδιά: μουσική, θεραπεία, εναλλακτικές θεραπείες, νοσηλευτική

Οι απόψεις των ηλικιωμένων ασθενών και η αλληλεπίδρασής τους με τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης είναι όλο και περισσότερο σημαντικές καθώς το ποσοστό των ηλικιωμένων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα αυξάνεται. Σκοπός: Οι στόχοι της παρούσης εργασίας ήταν η παρατήρηση και η καταγραφή ορισμένων αλλαγών που συμβαίνουν στον ψυχισμό του ηλικιωμένου ασθενή κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του καθώς και η σύγκριση των παραμέτρων αυτών μεταξύ Ελλήνων και Βρετανών ασθενών. Υλικό – Μέθοδος: Το δείγμα της πιλοτικής αυτής μελέτης αποτελείται από 145 ηλικιωμένους ασθενείς από νοσοκομεία της Ελλάδας και της Μ. Βρετανίας. Για τη συλλογή των στοιχείων χρησιμοποιήθηκε προσωπική ημιδομημένη συνέντευξη. Αποτελέσματα: Η ανάλυση των συνεντεύξεων ανέδειξε τις εξής ψυχολογικές παραμέτρους: Προοπτική, Αποδοχή νόσου, Φόβος θανάτου, Μοναξιά, Αίσθημα εγκατάλειψης, και Τάσεις αυτοκτονίας. Η χώρα προέλευσης έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στις παραμέτρους «Μοναξιά» και «Φόβος θανάτου». Οι Βρετανοί ασθενείς βιώνουν πολύ έντονα την μοναξιά ενώ ο φόβος θανάτου κυριαρχεί στους Έλληνες. Συμπεράσματα: Οι Βρετανοί μερικές φορές δεν φοβούνται τόσο το θάνατο όσο τη ζωή η οποία θα είναι εξαρτημένη από τους άλλους και τις παθολογικές εκείνες καταστάσεις οι οποίες θα τον φέρουν σε αμηχανία απέναντι στον εαυτό του και στον κοινωνικό περίγυρο, γι' αυτό και ορισμένοι από αυτούς τους ασθενείς, εναλλακτικά ως προς την αυτοκτονία, μπορεί να εκφράσουν την επιθυμία να συζητούν και το ενδεχόμενο της ευθανασίας η οποία όμως παραμένει ένα πολύπλοκο θέμα με ποικίλα δεοντολογικά, νομικά, θρησκευτικά και ηθικά προβλήματα.

Λέξεις κλειδιά: Ηλικιωμένος ασθενής, Ψυχολογικές μεταβολές, Ιδρυματοποίηση, Ποιοτική μεθοδολογία

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μιας ιστορικής έρευνας που αφορά στην αναζήτηση της έναρξης χρήσης του όρου Νοσηλευτική στην Ελλάδα. Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται στην έρευνα των Πρακτικών των Συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Θεραπευτηρίου Ευαγγελισμός, περίοδος 1900 - 1963, σε κάποια διαθέσιμα στους ερευνητές Πρακτικά Συνεδριών Εφορείας της Σχολής Αδελφών Νοσοκόμων του Ευαγγελισμού και στον Εσωτερικό Κανονισμό του Θεραπευτηρίου Ευαγγελισμός του 1908. Από τα αποτελέσματα της μελέτης προκύπτει ότι στον Εσωτερικό Κανονισμό του Θεραπευτηρίου "Ευαγγελισμός" του 1908 γίνεται αναφορά σε "προσωπικόν της νοσηλείας". Στα Πρακτικά των Συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Θεραπευτηρίου Ευαγγελισμός από το 1900 εως και το 1935 που έγινε η "ανεξαρτητοποίηση" της Σχολής από τη Νοσηλευτική Υπηρεσία του Νοσοκομείου και άρχισε να διοικείται από την Εφορεία της Σχολής χρησιμοποιείται ο όρος "νοσηλεία" σε αναφορές για νοσηλευτικά μαθήματα και δεν γίνεται πουθενά αναφορά στον όρο "Νοσηλευτική. Το 1932 σε πρακτικό της Εφορείας της Σχολής Νοσοκόμων γίνεται για πρώτη φορά μνεία του όρου "νοσηλευτικόν προσωπικόν". Ακόμα το 1935 σε αναφορά στα Πρακτικά των Συνεδριάσεων Δ.Σ. στο δώρο Χριστουγέννων του προσωπικού , χρησιμοποιείται εκ νέου ο όρος "Νοσηλευτικό προσωπικό", κάτι που επαναλαμβάνεται και το έτος 1936. Στα μετέπειτα πρακτικά μέχρι το 1963 γίνεται χρήση των όρων "προσωπικό νοσηλείας" και "νοσηλευτικό προσωπικό" ενώ παρατηρείται μια επικράτηση του δεύτερου όρου με την πάροδο των ετών, πουθενά όμως δεν ανευρέθη ο όρος "νοσηλευτική".

Λέξεις κλειδιά: Όρος Νοσηλευτική, Πρακτικά, Θεραπευτήριο Ευαγγελισμός, Ελλάδα

Η παλμική οξυμετρία είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μη επεμβατική μέθοδος για την παρακολούθηση της αρτηριακής οξυγόνωσης. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές είναι υπεύθυνοι για την σωστή ερμηνεία των μετρήσεών της, λαμβάνοντας κατάλληλες παρεμβάσεις για την διαχείριση των ασθενών. ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η διερεύνηση του επιπέδου γνώσεων των γιατρών και νοσηλευτών για την παλμική οξυμετρία και ο προσδιορισμός των αναγκών για εκπαίδευση. ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 376 γιατροί νοσηλευτές και βοηθοί νοσηλευτών, από τμήματα εντατικής και γενικής φροντίδας επτά νοσοκομείων. Η συλλογή των πληροφοριών έγινε με την συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου. Το πρώτο μέρος περιείχε θέματα για την εμπειρία την χρήση και τις απόψεις για την εκπαίδευση σχετικά με την παλμική οξυμετρία. Το δεύτερο μέρος περιείχε ένα 15 ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής για την ανίχνευση των γνώσεων το οποίο αναπτύχθηκε από τους ερευνητές με βάση την διεθνή βιβλιογραφία. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Το 70,7% του δείγματος χρησιμοποιεί το παλμικό οξύμετρο συχνά και το 66,3% το θεωρεί πολύ χρήσιμο στην καθημερινή κλινική πράξη. Το 83,7% δεν είχε κάποιου είδους προηγούμενη εκπαίδευση ενώ πάνω από 81,4% πιστεύουν ότι χρειάζονται περισσότερη εκπαίδευση. Ο μέσος όρος της βαθμολογίας συνολικά στο δείγμα (κλίμακα1-15) ήταν 8,5. Η βαθμολογία στις ομάδες του δείγματος είχαν ως εξής: 10,5±2,7 για τους ειδικούς γιατρούς, 9,6±3,1 για τους ειδικευόμενους, 7,8±3,3 για τους νοσηλευτές και 7,4±3,4 για τους βοηθούς νοσηλευτές. Χαμηλά ποσοστά σωστών απαντήσεων παρατηρήθηκαν κυρίως στις ερωτήσεις που αφορούσαν τις αρχές λειτουργίας, τους παράγοντες που επηρεάζουν την ακρίβεια και τις φυσιολογικές τιμές του παλμικού οξύμετρου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Οι γνώσεις γενικά για την παλμική οξυμετρία είναι ανεπαρκείς και ιδιαίτερα στους νοσηλευτές. Εκφράζεται δε συνολικά η ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση.

Λέξεις κλειδιά: Παλμική οξυμετρία, επίπεδο γνώσεων, γιατροί, νοσηλευτές

Η παρακολούθηση της διδακτικής παράδοσης των μαθημάτων, αποτελεί ένα από τους κυριότερους παράγοντες που κα- θορίζει την επίδοση των φοιτητών. Η διδακτική παράδοση ειδικά στο χώρο της εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγεί- ας, αποτελεί θέμα υψίστης σπουδαιότητας. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσει κατά πόσο η παρακολούθηση της διδασκαλίας των μαθημάτων επηρεάζει την απόδοση των φοιτητών στις τελικές εξετάσεις και κατ’ επέκταση την τελική βαθμολογία φοιτητών του τμήματος Νοση- λευτικής Α΄ του ΑΤΕΙ Αθήνας. Υλικό και μέθοδος : Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 204 φοιτητές που εγγράφηκαν στο μάθημα της «Χειρουργι- κής Νοσηλευτικής» του Γ΄ εξαμήνου και 184 φοιτητές που εγγράφηκαν στο μάθημα της «Επείγουσας Νοσηλευτικής» του Στ΄ εξαμήνου, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006. Αποτελέσματα : Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, διαπιστώθηκε ότι από τους φοιτητές που είχαν παρακολουθή- σει το μάθημα της Χειρουργικής Νοσηλευτικής είχε επιτυχία στις το 63,5 %, ενώ από τους φοιτητές που δεν είχαν παρα- κολουθήσει το μάθημα της Χειρουργικής Νοσηλευτικής είχε επιτυχία στις εξετάσεις μόνο το 36,5%, ρ

Λέξεις κλειδιά: παρακολούθηση μαθημάτων, ενδιάμεση αξιολόγηση, σχέση με την τελική βαθμολογία των νοσηλευτών

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διαπιστωθεί εάν η ήπια σωματική άσκηση επηρεάζει θετικά τα επίπεδα της HDL- και LDL- χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων σε άτομα ηλικίας έως 50 ετών, με κανονικό σωματικό βάρος. Υλικό – Μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 40 υγιή άτομα ηλικίας έως 50 ετών, με κανονικό σωματικό βάρος και χωρίς ι- στορικό καρδιοαγγειακής νόσου, σακχαρώδους διαβήτη ή ορμονικών διαταραχών, στα οποία διαπιστώθηκαν αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων και LDL-χοληστερόλης και χαμηλά επίπεδα HDL-χοληστερόλης στο πλαίσιο προληπτικού εργα- στηριακού ελέγχου. Μετά από εφαρμογή σωματικής άσκησης, έγινε προσδιορισμός των παραπάνω παραμέτρων μετά από τρίμηνο και εξάμηνο. Αποτελέσματα: Η εφαρμογή ήπιας σωματικής άσκησης με τη μορφή βαδίσματος οδήγησε σε σταδιακή μείωση των επι- πέδων των τριγλυκεριδίων και της LDL- χοληστερόλης και σε αύξηση των επιπέδων της HDL-χοληστερόλης Συμπεράσματα: Η θετική δράση της σωματικής άσκησης στο μεταβολισμό των λιπιδίων έχει καταδειχθεί. Η μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και της LDL- χοληστερόλης και η αύξηση των επιπέδων της HDL-χοληστερόλης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες πρόληψης της εμφάνισης αθηρωμάτωσης. Η ήπια σωματική άσκηση με τη μορφή βαδίσματος, όπως εφαρμόστηκε στην παρούσα μελέτη, μπορεί να γίνει αποδεκτή και να εφαρμοστεί από ένα μεγάλο αριθμό ατόμων.

Λέξεις κλειδιά: δυσλιπιδαιμίες, σωματική άσκηση