Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 8, Αρ. 2 (2009): Απρίλιος - Ιούνιος 2009

Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (Α.Ε.Ε.) αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου μετά τα καρδιακά νοσήματα και τον καρκίνο και ευθύνεται για το 10% των θανάτων, παγκοσμίως. Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τους τύπους του Α.Ε.Ε και τους παράγοντες κινδύνου πρόκλησης του Α.Ε.Ε ισχαιμικής αιτιολογίας. Υλικό και μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε βιβλιογραφική αναζήτηση ερευνητικών και ανασκοπικών μελετών της ελληνικής και διεθνούς βάσης δεδομένων που αναφέρονταν στο Α.Ε.Ε, ισχαιμικής αιτιολογίας. Αποτελέσματα: Το Α.Ε.Ε ταξινομείται ανάλογα με την παθογένειά του σε δυο μεγάλες κατηγορίες, αιμορραγικού και ισχαιμικού τύπου. Το 20% των Α.Ε.Ε είναι αιμορραγικού τύπου και περίπου το 80% ισχαιμικού τύπου. Παρότι, το ισχαιμικό επεισόδιο αποτελεί το πιο συνηθισμένο τύπο Α.Ε.Ε, εντούτοις η αιτιοπαθολογία του διαφέρει. Τα Α.Ε.Ε ισχαιμικού τύπου διακρίνονται σε θρομβωτικό, εμβολικό, κενοτοπιώδες, αγνώστου αιτιολογίας, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ΠΙΕ) και Α.Ε.Ε λόγω συστηματικής χαμηλής ροής αίματος. Στη βιβλιογραφία αναφέρεται, ότι οι παράγοντες κινδύνου πρόκλησης Α.Ε.Ε ισχαιμικής αιτιολογίας ταξινομούνται σε μη-τροποποιήσιμους και τροποποιήσιμους. Οι μη-τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα-φυλή, και η κληρονομικότητα. Ο πιο σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου είναι η υπέρταση και η κολπική μαρμαρυγή. Άλλοι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι η υπερλιπιδαιμία-υπερχοληστερολαιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα (ενεργητικό και παθητικό), η στένωση των καρωτίδων, η κατανάλωση αλκοόλ, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, η έλλειψη σωματικής άσκησης, η παχυσαρκία και η μη-σωστή διατροφή. Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το Α.Ε.Ε ισχαιμικής αιτιολογίας παρουσιάζει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης. H τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου παραμένει η βασικότερη αρχή για την πρόληψη Α.Ε.Ε. ισχαιμικής αιτιολογίας.

Λέξεις κλειδιά: Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, τύπος Α.Ε.Ε., παράγοντες κινδύνου

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί ασθένεια που σχετίζεται με πολλές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της νευροπάθειας, της περιφερικής αγγειοπάθειας και του τραύματος. Αυτές οι επιπλοκές, σε συνδυασμό με τις λοιμώξεις των ελκών του διαβητικού ποδιού αποτελούν την πρωταρχική αιτία ακρωτηριασμών κάτω άκρων (μη-τραυματικής αιτιολογίας ακρωτηριασμός κάτω άκρου). Σκοπός: Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας ως προς τους τρόπους και τις μεθόδους φροντίδας του διαβητικού ποδιού. Υλικό και μέθοδος: Στη παρούσα ανασκόπηση η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιλάμβανε ηλεκτρονική αναζήτηση ιατρικής και νοσηλευτικής βιβλιογραφίας, χρησιμοποιώντας ειδικές λέξεις – κλειδιά. Αποτελέσματα: Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε, ότι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση για την πρόληψη ελκών και φροντίδα του διαβητικού ποδιού είναι η εκπαίδευση των ασθενών, η οποία πρέπει κυρίως να επικεντρώνεται στην πρώιμη αναγνώριση συμπτωμάτων του διαβητικού ποδιού, στην καθημερινή φροντίδα, στη χρήση κατάλληλων υποδημάτων, στην αλλαγή του τρόπου ζωής και στη συμμόρφωση των συμμετεχόντων προς τις οδηγίες του θεραπευτικού προγράμματος. Σχετικές μελέτες έχουν δείξει, ότι οι διαβητικοί ασθενείς που παίρνουν μέρος σε εκπαιδευτικά παρεμβατικά προγράμματα πρέπει αρχικά να ταξινομούνται σύμφωνα με τις ανάγκες τους και κατόπιν να καθορίζεται το είδος της παρέμβασης που θα ακολουθήσουν ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου που ανήκουν. Απώτερος σκοπός κάθε εκπαιδευτικής παρέμβασης είναι η μείωση της συχνότητας εμφάνισης ελκών και ακρωτηριασμού διαμέσου της διεύρυνσης της γνώσης των ασθενών για πρόληψη και αυτοφροντίδα. Συμπεράσματα: Η εκπαίδευση της αυτοφροντίδας του ποδιού, είναι απολύτως αναγκαίο να ενσωματώνεται στη θεραπευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη. Διαμέσου της εκπαιδευτικής παρέμβασης, οι διαβητικοί ασθενείς θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που συντελούν στη βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Λέξεις κλειδιά: Διαβητικό πόδι, ακρωτηριασμός κάτω άκρου, διαβητικό έλκος, πρόληψη, παρέμβαση, εκπαίδευση

Ο πόνος συνοδεύει τον άνθρωπο σ’ όλη την πορεία της επίγειας ζωής του. Ο πόνος προκαλεί θλίψη στον άρρωστο, στην οικογένειά του και όσους τον φροντίζουν. Ο άνθρωπος θέλησε και προσπάθησε να εξηγήσει το φαινόμενο του πόνου από τους αρχαίους χρόνους. Η βοήθεια προς τον άρρωστο που πονά είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της νοσηλευτικής. Η επαγγελματική ζωή των νοσηλευτών είναι αφιερωμένη στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου δεν είναι εύκολη για τους νοσηλευτές. Απαιτείται καλή επαγγελματική κατάρτιση, συνεχή μάθηση, αξιολόγηση του αρρώστου και ειλικρινή αναζήτηση του νοήματος της ζωής. Από την πλευρά της ορθόδοξης θεολογία, ο πόνος θεωρείται ως μέσο παιδαγωγίας και πνευματικής εγρήγορσης. Ο πιστός καλείται να μιμηθεί τον ίδιο το Χριστό και τους αγίους της εκκλησίας. Οι πατέρες της εκκλησίας θεωρούν τον πόνο και την ασθένεια ως έκφραση της θείας πρόνοιας, σαν τρόπο παιδαγωγίας και ευλογίας για τον μεταπτωτικό άνθρωπο.

Λέξεις κλειδιά: Πόνος, Νοσηλευτική και πόνος, Νοσηλευτής και ασθένεια, Θεολογία και πόνος, ασθένεια και εκκλησία

Η μεσοκολπική και η μεσοκοιλιακή επικοινωνία αποτελούν τις πιο συχνές συγγενείς καρδιοπάθειες που φέρει το άτομο «εκ γενετής». Σκοπός: Σκοπός της παρούσης αναδρομικής μελέτης ήταν η καταγραφή στοιχείων και παραγόντων που επηρεάζουν την πάθηση. Υλικό και μέθοδος: Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν ασθενείς που νοσηλεύτηκαν με διάγνωση μεσοκολπικής και μεσοκοιλιακής επικοινωνίας σε Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Αθηνών. Για τη συλλογή των στοιχείων, χρησιμοποιήθηκε ειδικά διαμορφωμένο έντυπο όπου καταγράφηκαν τα δημογραφικά και τα ατομικά στοιχεία των ασθενών, το παθολογικό, χειρουργικό, μαιευτικό και καρδιολογικό ιστορικό, οι έξεις και συνήθειες του ενήλικου μελετώμενου πληθυσμού, όπως επίσης και τα χαρακτηριστικά των μητέρων. Η ανάλυση των στοιχείων έγινε με περιγραφική στατιστική ανάλυση. Αποτελέσματα: Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 101 άτομα με διάγνωση μεσοκολπικής και μεσοκοιλιακής, εκ των οποίων το 40% ήταν αγόρια και το 60% κορίτσια. Tο 70% του πληθυσμού της μελέτης είχε μεσοκολπική επικοινωνία, ενώ το 30% μεσοκοιλιακή επικοινωνία. Ως προς την ηλικία, το 12% του πληθυσμού της μελέτης ήταν 0-1 έτους, το 35% ήταν >1 έτους-12 έτη, το 8% ήταν >12 έτη-18 έτη και το 45% άνω των 18 χρόνων. Ως προς το μορφωτικό επίπεδο του ενήλικου πληθυσμού, το 9% είχε 0-6 έτη σπουδών, το 22%>6 έτη-12 έτη σπουδών, το 13%>12 έτη σπουδών. Το 14% του ενήλικου πληθυσμού της μελέτης έκανε χρήση καπνού, το 4% χρήση αλκοόλ και το 5% χρήση καπνού σε συνδυασμό με αλκοόλ. Ως προς το μαιευτικό ιστορικό του πληθυσμού της μελέτης, στο 32% είχαν φυσιολογικό τοκετό, το 4% ήταν δίδυμη κύηση και το1% τρίδυμη κύηση. Ως προς τις μεταβλητές που αφορούσαν την μητέρα, ο μέσος όρος ηλικίας της μητέρας κατά τον τοκετό ήταν 30 έτη 3 μήνες, το 10% των μητέρων έκανε χρήση καπνού στη διάρκεια της κύησης και το 3% έκανε χρήση χημικών ουσιών και κυρίως βαφές. Επίσης, από τα αποτελέσματα της μελέτης βρέθηκε, ότι μεσοκοιλιακή επικοινωνία δεν παρουσίαζαν οι έφηβοι 12-18 έτη και οι ενήλικες >18 έτη ενώ τα νεογνά/ βρέφη 0-1 έτους δεν παρουσίαζαν μεσοκολπική επικοινωνία. Ο μέσος όρος ηλικίας εισαγωγής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας ήταν 7 μήνες (12%) για τα νεογνά, 4 έτη 8 μήνες (35%) για τα παιδιά, 15 έτη 2 μήνες (8%) για τους εφήβους και 41 έτη 4 μήνες (45%) για τους ενήλικες. Το 58% του πληθυσμού της μελέτης παρουσίασε συμπτώματα κατά την είσοδο στη ΜΕΘ, ενώ επιπλοκές κατά την παραμονή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας παρουσίασε το 79% των περιπτώσεων. Συμπεράσματα: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, η πολιτεία σε συνεργασία με τους επαγγελματίες υγείας να οργανώσει έγκαιρα συστηματικά, ενημερωτικά εκπαιδευτικά προγράμματα του πληθυσμού για τη διεύρυνση των γνώσεων της νόσου.

Λέξεις κλειδιά: Μεσοκολπική επικοινωνία, μεσοκοιλιακή επικοινωνία, παράγοντες κινδύνου

Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ιατροβιολογικής επιστήμης, κατά τον 20ο αιώνα. Η καθιέρωση του θεσμού του συντονιστή μεταμόσχευσης βοήθησε στην αύξηση των διαθέσιμων μοσχευμάτων. Από το 1997 που υφίσταται ο θεσμός στην Ελλάδα αρχίζει η ανοδική πορεία των μεταμοσχεύσεων. Όμως η ανοδική πορεία των μεταμοσχεύσεων, όπως αυτή διαφαινόταν ότι διαγράφετε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όχι μόνο δεν συνεχίστηκε, αλλά αντίθετα καταγράφηκε σημαντική μείωση της. Σκοπός της μελέτης είναι η μέτρηση της συμπεριφοράς του Συντονιστή μεταμόσχευσης σε Μ.Ε.Θ. Γενικού νοσοκομείου της Κρήτης. Υλικό – Μέθοδος: Για τη μέτρηση της συμπεριφοράς του Συντονιστή μεταμόσχευσης, χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς δομημένο σε τρία μέρη. Το δείγμα μελέτης αποτέλεσαν 30 νοσηλευτές που κατέχουν ή κατείχαν μόνιμη θέση στη Μ.Ε.Θ. του Νοσοκομείου εκ των οποίων 4 ήταν και άνδρες 26 γυναίκες. Αποτελέσματα: Από τη έρευνα διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι από τους νοσηλευτές που απάντησαν το 93% γνώριζε για το θεσμό και το ρόλο του συντονιστή μεταμόσχευσης και το 90% είχε γνώση για το ποίος είναι ο συντονιστής μεταμόσχευσης στο συγκεκριμένο νοσοκομείο. Ακόμα, το 60% των νοσηλευτών πιστεύει ότι ο θεσμός του συντονιστή έχει συμβάλει στην αύξηση των μεταμοσχεύσεων. Επιπλέον, το 44% υποστηρίζει ότι ο συντονιστής μεταμόσχευσης θα πρέπει να είναι μια ομάδα που να αποτελείται από νοσηλευτή, γιατρό και ψυχολόγο. Το 60% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι χάνονται μοσχεύματα λόγω αμέλειας του συντονιστή μεταμόσχευσης για ανεύρεση υποψήφιων δοτών. Επιπρόσθετα, σε ερώτηση που αφορά την συμμετοχή των νοσηλευτών στη διαδικασία της Μεταμόσχευσης λόγω απουσίας του Συντονιστή από το χώρο της ΜΕΘ από τους ερωτηθέντες 24 (80%) απάντησαν ότι έχουν συμμετάσχει στην διαδικασία της Μεταμόσχευσης λόγω απουσίας του Συντονιστή. Επιπλέον το 55% θεωρεί ότι απουσιάζει ο συντονιστής από το χώρο της ΜΕΘ λόγω έλλειψη ενδιαφέροντος , το 39% δήλωσε άγνοια και το 6% ότι έχει αυξημένες υποχρεώσεις ο συντονιστής. Τέλος, αξιολογούν με σειρά βαρύτητας τις πολιτικές που αφορούν τον συντονιστή μεταμόσχευσης και την αύξηση των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα: εκπαίδευση συντονιστών, απόκτηση τίτλου συντονιστή μεταμόσχευσης, προσωπικό της ΜΕΘ, αξιολόγηση συντονιστών, κίνητρα στους συντονιστών, αλλαγή συντονιστών κάθε χρόνο. Συμπεράσματα: Ο Συντονιστής μεταμόσχευσης μεταθέτει τις ευθύνες του στους νοσηλευτές της Μ.Ε.Θ. οι οποίοι αναλαμβάνουν αρμοδιότητες για το συντονισμό της μεταμόσχευση ενώ δεν έχουν ποτέ εκπαιδευτεί πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι εύκολα μπορούν να χαθούν περιστατικά τα οποία ήταν κατάλληλοι δότες.

Λέξεις κλειδιά: Μεταμοσχεύσεις, Συντονιστής, Οργάνωση, Συντονισμός μεταμοσχεύσεων