Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 22, Αρ. 4 (2023): Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2023

Το παρόν άρθρο αποτελεί μια προσπάθεια διερεύνησης του επίκαιρου ζητήματος αναφορικά με το ρόλο του σχολικού νοσηλευτή σε μονάδες ειδικής αγωγής κι εκπαίδευσης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν να αντιμετωπίσουν, άλλωστε και τις περισσότερες προκλήσεις λόγω της ηλικίας των μαθητριών/ών. Ειδικότερα, ο νέος αυτός θεσμός του ελληνικού σχολείου είναι θεμελιώδης καθώς συμβάλλει, πρωταρχικά στην πρόληψη των οποιωνδήποτε προβλημάτων των μαθητών καθώς και στην εξασφάλιση και προαγωγή της υγείας τους, σωματικής και ψυχικής. Μέσα από τις συμβουλές του και την κατάλληλη καθοδήγησή του μπορούν να αρθούν ή να απαλειφθούν προβλήματα που μαστίζουν τη σχολική κοινότητα και δη μια ειδικής μονάδας. Για όλους τους ανωτέρω λόγους, γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής, ανάλυσης κι ερμηνείας την αναγκαιότητας ύπαρξης σχολικών νοσηλευτών σε μονάδες ειδικής αγωγής κι εκπαίδευσης. Επίσης, παρατίθενται κι ερμηνεύονται οι διαφορετικοί ρόλοι στους οποίους καλείται να ανταποκριθεί ο εκάστοτε σχολικός νοσηλευτής. Άλλωστε, κανείς δε δύναται να αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο σχολικός νοσηλευτής αποτελεί τον κρίκο ανάμεσα στο μαθητή, την οικογένεια και την εκάστοτε σχολική δομή. Αποτελεί καταλυτικής σημασίας παράγοντα για την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδες και το περαιτέρω άνοιγμά της στην κοινωνία. 

Λέξεις κλειδιά: ειδική αγωγή, σχολικός νοσηλευτής, καθήκοντα, αρμοδιότητες

Η έννοια της ενσυνειδητότητας τα τελευταία χρόνια εντείνει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των επαγγελματιών υγείας ενώ βρίσκει εφαρμογές στο πλαίσιο της συμβουλευτικής. Η ενσυνειδητότητα θεωρεί ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι σωματικές αισθήσεις είναι αντικείμενα τα οποία κανείς θα πρέπει να παρατηρεί χωρίς να τα επικρίνει. Η συμβουλευτική βασιζόμενη στις αρχές τις ενσυνειδητότητας στοχεύει στην υιοθέτηση πρακτικών που θα συμβάλλουν στην οικοδόμηση μιας ουσιαστικής επαγγελματικής σχέσης. Οι δυο πιο διαδεδομένες δομημένες παρεμβάσεις βασισμένες στις αρχές της ενσυνειδητότητας, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν και βασικά εργαλεία της συμβουλευτικής, είναι το Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) και το Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT). Η  πρώτη δημιουργήθηκε με σκοπό τη διαχείριση του στρες ενώ η δεύτερη απευθύνεται σε άτομα που εμφανίζουν υποτροπιάζουσα μορφή κατάθλιψης. Ως αποτέλεσμα της συμβουλευτικής βασισμένης στις αρχές της ενσυνειδητότητας, ο συμβουλευόμενος ωφελείτε σε γνωστικό επίπεδο με την αλλαγή σε σκέψεις και συμπεριφορές που επιδρούν αρνητικά στη καθημερινότητά του. Επίσης, συμβάλλει στην αποφυγή βίωσης άγχους αλλά και στην ενίσχυση της προσπάθειας αντιμετώπισης του άγχους προς όφελος του ατόμου. Οι περιορισμένες μελέτες στα θετικά ή στα αρνητικά αποτελέσματα της συμβουλευτικής βασισμένη στις αρχές της ενσυνειδητότητας αφήνουν ένα κενό για το βαθμό στο οποίο μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά η όχι η ενσωμάτωση της πρακτικής ενσυνειδητότητας στο πλαίσιο της συμβουλευτικής, υπογραμμίζουν ωστόσο την ανάγκη για μελλοντική έρευνα. Στο παρόν άρθρο αναδεικνύεται η αξία της ενσυνειδητότητας στη συμβουλευτική.

Λέξεις κλειδιά: Συμβουλευτική, ενσυνειδητότητα, mindfulness based stress reduction, mindfulness based cognitive therapy

Η απόφαση του Υπουργείου Υγείας για μετατροπή πολλών νοσοκομείων της χώρας από γενικά νοσοκομεία σε νοσοκομεία αναφοράς για την Covid 19 είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της υγείας των χρονίως πασχόντων. Για μεγάλο χρονικό διάστημα επηρεάστηκε η πρόσβαση των ασθενών με χρόνια νοσήματα στις μονάδες υγείας, με αποτέλεσμα να παραμεληθούν η πρώιμη διάγνωση, η θεραπεία τους, ακόμα και η πρόσβαση τους στα κατάλληλα φάρμακα. Αυτό σε συνδυασμό με τον φόβο έκθεσης στην Covid 19, οδήγησε σε σημαντική μείωση των εισαγωγών και κατ’ επέκταση στην αρνητική εξέλιξη της υγείας των χρόνια πασχόντων. Το αποτύπωμα της πανδημίας στα άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές υπήρξε καθοριστικό. Στην διπολική διαταραχή που είναι μια από τις πολλές κατηγορίες ψυχικών διαταραχών υπάρχουν πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί και τεχνολογικοί παράγοντες που είναι ζωτικής σημασίας και επηρεάζουν την διαχείριση αυτού του χρόνιου νοσήματος. Η κατάσταση που διαμορφώθηκε κατέστησε επιτακτική την ανάγκη της άμεσης αναδιοργάνωσης ενός δικτύου για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ως το πρώτο σημείο επαφής του ασθενούς με το σύστημα υγείας. Ως μονάδα παροχής υπηρεσιών Π.Φ.Υ. για τους ψυχικά πάσχοντες το «Κέντρο Ψυχικής Υγείας» θέτοντας στόχους όπως την δημιουργία κινητών μονάδων , την τηλεψυχιατρική, την διεξαγωγή επιμορφωτικών σεμιναρίων μπορεί να παρέχει το πρώτο στάδιο αντιμετώπισης και θεραπείας των πασχόντων με διπολική διαταραχή..

Λέξεις κλειδιά: Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), χρόνια νοσήματα, COVID-19, διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, ανάλυση PEST

Τα τελευταία χρόνια, η διεθνής κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανδημία της COVID-19, μιας λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος με σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την υγεία του πληθυσμού. Πέρα από την υγειονομική της διάσταση, η πανδημία της COVID-19 και τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του υπεύθυνου ιού SARS-CoV2 προκάλεσαν ποικίλες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, όπως παγκόσμια οικονομική ύφεση και δοκιμή της αντοχής των συστημάτων υγείας. Το παρόν άρθρο εστιάζει στην ανάλυση της δαπάνης υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και στην ενίσχυσή της με σκοπό να προστατευτεί η υγεία του κοινωνικού συνόλου από την COVID-19. Μάλιστα, προσδιορίζονται οι πηγές χρηματοδότησης της επιπρόσθετης δαπάνης για την υγεία, εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19. Επιπλέον, προτείνονται αποφάσεις πολιτικής της υγείας, οι οποίες στοχεύουν στην συγκράτηση του ραγδαία αυξανόμενου οικονομικού κόστους για τα συστήματα υγείας, δεδομένης της επικρατούσας οικονομικής κρίσης. Η αποφασιστική αντιμετώπιση της πανδημίας θα μειώσει αυτό το κόστος και θα δώσει την ευκαιρία στις εθνικές οικονομίες να ανακάμψουν, ώστε να προαχθεί η κοινωνική ευημερία και να επανέλθει η ομαλή καθημερινότητα στη ζωή του ατόμου. Παρ’ όλα αυτά, πρόκληση παραμένει η ανάπτυξη ενός ταμείου με εφεδρικούς οικονομικούς πόρους στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα παρέχει με αμεσότητα και ευελιξία την απαραίτητη χρηματοδότηση στα εθνικά συστήματα υγείας, ώστε να αντιμετωπίζουν τέτοιες ακραίες καταστάσεις χωρίς να κλονίζονται.

Λέξεις κλειδιά: δαπάνη υγείας, δημόσια χρηματοδότηση, οικονομικά της υγείας, COVID-19, πανδημία COVID-19

Εισαγωγή: Οι ευεργετικές ιδιότητες της άθλησης σε όλους τους τομείς δραστηριότητας ενός ατόμου αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ανεξαρτήτους του φύλου ή της ηλικίας του. Η ενεργητική επίδραση της άθλησης στην πνευματική επίδοση του μπορεί να θεωρηθεί ως το έμμεσο αποτέλεσμα του ευ ζην όμως η διάρκεια ενασχόλησης με τον αθλητισμό πριν την εμφάνιση αυτών των ευεργετικών επίδρασης αποτελεί ερωτηματικό. Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης τα άθλησης στις επιδόσεις των μαθητών Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού σχολείου. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση με την βοήθεια του στατιστικού προγράμματος SPSS V28 σε στάθμη σημαντικότητας 5% (p-level=0.05). Τα δεδομένα αντλήθηκαν από τις επίσημες βαθμολογίες Α, Β και Γ τριμήνου 63 μαθητών της Ε και ΣΤ δημοτικού σχολείου της νότιας Αττικής. Επίσης καταγράφηκε το εάν συμμετείχαν σε αθλητικές δραστηριότητες πριν το πρώτο τρίμηνο, μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου τρίμηνου και μεταξύ του δευτέρου και του τρίτου τριμήνου 2021 – 2022. Καθώς η συλλογή των δεδομένων ήταν απογραφική δεν εφαρμόστηκε κάποια δειγματοληπτική τεχνική. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι αύξηση συμμετοχής αναμένεται να αυξήσει την πιθανότητα καλύτερης επίδοσης των μαθητών (H = 22.922, df = 2, p <0.001) και ιδιαίτερά μεταξύ των κατηγοριών χρόνου συμμετοχής «Τουλάχιστον 6 μήνες» – «Καθόλου» και «Τουλάχιστον 6 μήνες» – «Έως 3 μήνες» (p < 0.001). Επίσης διαπιστώθηκε η σημαντικότητα της ταυτόχρονης επίδρασης φύλου (p<0.001) και χρόνου συμμετοχής (p=0.006). Συμπεράσματα: Όπως ήταν αναμενόμενο διαπιστώθηκε και αποδείχθηκε η ευεργετική επίδραση της άθλησης στις επιδόσεις των μαθητών. Επίσης διαπιστώθηκε ότι αύξηση του χρόνου ενασχόλησης με τον αθλητισμό αναμένεται ενισχύσει περισσότερο τις επιδόσεις των μαθητών και ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα αναμένεται να εμφανιστούν τουλάχιστον μετά από 3 μήνες ενασχόλησης με τον αθλητισμό.

Λέξεις κλειδιά: Φυσική Αγω΄γη, Άθληση, Επίδοση, Μαθητές Δημοτικού Σχολείου

Εισαγωγή: Η επαρκής στελέχωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) αυξάνει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και διασφαλίζει τη δημόσια υγεία. Σκοπός: Σκοπός της μελέτης ήταν η καταγραφή του χάρτη στελέχωσης των δομών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε μια Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ), στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης. Υλικό –Μέθοδος : Το δείγμα της μελέτης συνιστούν 25.256 εργαζόμενοι, όλων των ειδικοτήτων και εκπαιδευτικών βαθμίδων που στελεχώνουν τα 24 νοσοκομεία ευθύνης της 1ης ΥΠΕ Αττικής. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τις βάσεις δεδομένων που τηρούνται στην 1η ΥΠΕ. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS 25. Αποτελέσματα: Το 27,9% του προσωπικού αποτελείται από ιατρούς όλων των ειδικοτήτων και το 33,7% αφορά σε νοσηλευτές. Tο 70,9% των εργαζομένων αποτελούν γυναίκες, το 35,5% είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ενώ το 29,3% είναι τεχνολογικής εκπαίδευσης. Τα έτη 2018 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2021, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 8.376 νέες προσλήψεις διαφόρων ειδικοτήτων, ενώ το χρονικό διάστημα έως και το τέλος του 2021, το οποίο συμπίπτει με την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, είχαν πραγματοποιηθεί ή προγραμματιστεί 6.130 αποχωρήσεις υγειονομικών. Συμπεράσματα: H χρόνια υποστελέχωση αποτελεί χαρακτηριστικό του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Οι αυξημένες ανάγκες τις οποίες δημιούργησε η πανδημία του covid-19, έκαναν επιτακτική την διενέργεια προσλήψεων προκειμένου να καλυφθούν οι χρόνιες ελλείψεις αλλά και να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες και αυξημένες υγειονομικές ανάγκες στα πλαίσια ενός ήδη υποστελεχωμένου συστήματος υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Υγειονομική Περιφέρεια, ανθρώπινο δυναμικό, στελέχωση, υγειονομική κρίση, Ελλάδα

Εισαγωγή: Η εισαγωγή και νοσηλεία ενός παιδιού σε Παιδιατρική Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΠΜΕΘ) δημιουργεί άγχος και αγωνία στην οικογένεια. Η οικογένεια καλείται να λάβει σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία του παιδιού, ενώ οι ρόλοι μέσα στην οικογενειακό περιβάλλον διαταράσσονται. Σκοπός: Η διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών αναγκών των συγγενών νοσηλευόμενων παιδιών σε ΠΜΕΘ. Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκαν μέχρι τα τέλη του 2020 στην ελληνική και αγγλική γλώσσα στις βάσεις δεδομένων «Pubmed», «Scopus» και «Ιατροτεκ» με τις εξής λέξεις-κλειδιά: «Pediatric Intensive Care Unit», «Socio-psychological Needs» και «Parents». Αποτελέσματα: Από τις 22 μελέτες που βρέθηκαν, οι 5 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης – αποκλεισμού και συμπεριελήφθησαν στην ανασκόπηση. Οι συχνότερα αναφερόμενες ψυχοκοινωνικές ανάγκες των γονέων ήταν: (1) η ανάγκη για πλήρη, άμεση και ειλικρινή πληροφόρηση αναφορικά με τη κατάσταση της υγείας του νοσηλευόμενου παιδιού τους και τις μεταβολές της κατάστασής τους, (2) η ανάγκη για παροχή ανέσεων προς τους γονείς κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του παιδιού τους, (3) η ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη των γονέων και για καθοδήγηση αναφορικά με τη φροντίδα του νοσηλευόμενου παιδιού τους, (4) το αίσθημα ασφάλειας σχετικά με την παρεχόμενη φροντίδα, και (5) η ανάγκη για συχνή επαφή με το νοσηλευόμενο παιδί. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό υποεκτιμούσε κάποιες ανάγκες των γονέων, όπως την ανάγκη εγγύτητας, ενώ υπήρχαν άλλες που τις υποεκτιμήσουμε, όπως τις θρησκευτικές ανάγκες. Συμπεράσματα: Οι γονείς παρουσιάζουν αυξημένες ψυχοκοινωνικές ανάγκες κατά τη διάρκεια νοσηλείας του παιδιού τους στη ΠΜΕΘ. Σημαντικό ρόλο για την υποστήριξη των συγγενών έχει το νοσηλευτικό προσωπικό με την παροχή φροντίδας με επίκεντρο την οικογένεια.

Λέξεις κλειδιά: Γονέας, Παιδιατρική Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Ψυχοκοινωνικές Ανάγκες