Μέτρα περιορισμού σε τμήματα οξέων ψυχιατρικών εισαγωγών: Μια βιβλιογραφική ανασκόπηση

Σε τμήματα οξέων ψυχιατρικών εισαγωγών, εφαρμόζονται μέτρα περιορισμού με στόχο την ασφάλεια και την αποφυγή βλάβης, παρότι παραβλάπτουν την αυτονομία των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.

Σκοπός: Η παρουσίαση α) των αιτίων εφαρμογής περιοριστικών μέτρων σε ψυχιατρικές κλινικές, β) των στάσεων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας για τα περιοριστικά μέτρα, γ) της επίδρασης του εξαναγκασμού στο θεραπευτικό αποτέλεσμα και δ) των στρατηγικών μείωσης της χρήσης περιοριστικών μέτρων με στόχο τη δημιουργία θεραπευτικού περιβάλλοντος.

Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση των μελετών που έχουν δημοσιευθεί από τις 01/01/2002 έως και τις 31/01/2022 στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα, στις βάσεις δεδομένων PubΜed και Cochrane Library με τις εξής λέξεις-κλειδιά: "coercion", “containment”, “involuntary”, “acute psychiatry”, “restraint”. “seclusion”, “mental health”, “attitudes”.  Κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν η γλώσσα εκτός της αγγλικής και της ελληνικής και το είδος του άρθρου (γράμμα στον εκδότη, άρθρο σύνταξης και μελέτη περίπτωσης).

Αποτελέσματα: Στην ανασκόπηση εντάχθηκαν 41 μελέτες. Οι συχνότεροι λόγοι εφαρμογής περιοριστικών μέτρων είναι η ψυχοκινητική ανησυχία, η σύγχυση και έπεται η βία. Η ακούσια νοσηλεία, το άρρεν φύλο, η διάγνωση σχιζοφρένειας και η χρήση ουσιών σχετίζονται με συχνότερη εφαρμογή περιοριστικών μέτρων. Παρατηρούνται διαπολιτισμικές και διατμηματικές διαφορές στην εφαρμογή περιοριστικών μέτρων. Οι στάσεις των επαγγελματιών ψυχικής υγείας έχουν μετατοπιστεί από ένα θεραπευτικό παράδειγμα (τα περιοριστικά μέτρα είναι θεραπευτικά) σε ένα παράδειγμα ασφάλειας (τα περιοριστικά μέτρα είναι ένα αναγκαίο κακό). Τα μέτρα περιορισμού παρεμποδίζουν την ανάπτυξη θεραπευτικής σχέσης. Στην Ελλάδα, αναφέρονται υψηλά ποσοστά ακούσιων νοσηλειών και μηχανικού περιορισμού. Ο χαρακτήρας του εκάστοτε τμήματος σχετίζεται με την έκταση χρήσης περιοριστικών μέτρων. Για τη δημιουργία θεραπευτικού περιβάλλοντος και τη μείωση του εξαναγκασμού, απαιτούνται πολυπαραγοντικές προσεγγίσεις.

Συμπεράσματα: Τα μέτρα περιορισμού μπορεί να είναι τραυματικά, τόσο για τους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, όσο και για τους επαγγελματίες. Η εφαρμογή εναλλακτικών παρεμβάσεων με στόχο τη δημιουργία θεραπευτικού περιβάλλοντος απαιτεί την κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού, αλλά κυρίως την επαρκή στελέχωση των ψυχιατρικών τμημάτων.

Λέξεις κλειδιά: Ψυχιατρικές διαταραχές